सामाजिक सञ्जालका सेयर टिप्सले डुबाउँदैछन् लगानीकर्ताहरू

नेपालको पुँजी बजारमा हालको आकर्षण र चासो दिनप्रतिदिन बढिरहेको छ। यस वृद्धिमा सामाजिक सञ्जालहरूको प्रभाव अत्यधिक महत्त्वपूर्ण भइसकेको छ। फेसबुक, ट्विटर, युट्युब, र अन्य सामाजिक सञ्जालमा सक्रिय समूहहरूले अब सीधा प्रभाव पार्दै लगानीकर्ताहरूको निर्णय प्रक्रियामा हिस्सा लिएका छन्। यस्ता समूहहरूले कुन कम्पनीको सेयर किन्ने, कहिले बेच्ने र अन्य वित्तीय निर्णयहरूका बारेमा सुझाव दिन थालेका छन्।

धेरै नेपाली लगानीकर्ताहरू यस्ता समूहका सुझावहरूलाई आधार मान्दै आफ्ना लगानी निर्णय गर्छन्, तर यी सुझावहरूको सत्यता र विश्वसनीयतामा शंका रहन्छ। जब समूहहरूले आफ्नो स्वार्थ अनुसार सूचना प्रवाह गर्छन् भने, यसले धेरैलाई ठूलो आर्थिक नोक्सानीमा पनि पुर्याउन सक्छ। यसका साथै, यी समूहहरूको उद्देश्य प्रायः आफ्नो स्वार्थपूर्ति हो, जसले गर्दा लगानीकर्ताहरूलाई भ्रमित बनाउँछ।

सामाजिक सञ्जालका समूहहरूको जोखिमहरू

सामाजिक सञ्जालका यस्ता समूहहरूको माध्यमबाट प्रवाह हुने सूचना जोखिमपूर्ण र अविश्वसनीय हुन सक्छ। यी समूहहरूका सदस्यहरूले प्रायः बिना प्रमाणित सूचना सेयर गर्ने गर्छन्। साथै, उनीहरूले आफ्नो व्यक्तिगत फाइदा को लागि मात्र लगानीकर्ताहरूलाई प्रभावित गर्न चाहन्छन्।

सामाजिक सञ्जालमा भ्रामक जानकारी फैलिने मुख्य कारण भनेको अनुभवहीन सल्लाहकारहरू हो। यस्ता समूहमा सल्लाह दिने व्यक्तिहरू प्रायः पर्याप्त अनुभव र विशेषज्ञता बिना मात्र भावनात्मक प्रतिक्रिया दिएका हुन्छन्। यसका कारण, लगानीकर्ताहरूलाई बडी जोखिममा फस्न सक्छ। साथै, सामाजिक दबाब र FOMO (Fear Of Missing Out) को कारणले गर्दा पनि धेरैले तर्कसंगत निर्णय लिन सक्दैनन्।

यस्ता समूहहरूले कस्ता जोखिमहरू निम्त्याउन सक्छन्?

1. अविश्वसनीय सूचना
   यी समूहहरूमा प्रायः तथ्यमा आधारित नभएका अफवाह र असत्य सूचना फैलाइन्छ, जसले लगानीकर्ताको सोचमा भ्रम ल्याउँछ।

2. स्वार्थपूर्तिको उद्देश्य
   धेरै समूहहरूले आफ्नो स्वार्थको लागि सूचना प्रसार गर्छन्। जसको परिणामस्वरूप, आफूलाई फाइदा पुगाउने उद्देश्यले कम्पनीहरूको सेयरको मूल्य झूटा रूपमा बढाउने प्रयास पनि गरिन्छ।

3. अनुभवहीन सल्लाहकारहरू
   यी समूहमा सल्लाह दिने अधिकांश व्यक्तिहरूका पास लगानीको ठोस अनुभव र ज्ञान नहुन सक्छ, जसले गर्दा गलत निर्णयहरू पनि हुन सक्छ।

4. जोखिमपूर्ण निर्णय
   सामाजिक सञ्जालको प्रभावले गर्दा, लगानीकर्ताले भावनात्मक र अधुरो सोचमा आधारित निर्णय गर्न सक्छन् जसले ठूलो वित्तीय नोक्सानी निम्त्याउँछ।

5. मनोवैज्ञानिक प्रभाव
   सामाजिक सञ्जालमा “फोमिसिङ” (FOMO) को कारणले गर्दा लगानीकर्ताहरूले तुरुन्तै निर्णय लिन चाहन्छन्, जसले कहिलेकाहीं तर्कसंगत लगानी रणनीतिहरूलाई भुल्न सक्छ।

लगानीकर्ताहरूले के गर्नुपर्छ?

सामाजिक सञ्जालका समूहहरूका असरहरूलाई ध्यानमा राख्दै, लगानीकर्ताहरूले निम्नलिखित कुरामा सचेत रहनुपर्छ।

1. स्वतन्त्र विश्लेषण
   कुनै पनि लगानी गर्नुअघि, कम्पनीको वित्तीय स्थिति र भविष्यको सम्भावनाहरूको स्वतन्त्र रूपमा विश्लेषण गर्न अत्यन्त महत्त्वपूर्ण छ।

2. विज्ञको सल्लाह लिनुहोस्
   योग्य र अनुभवी लगानी परामर्शदाताबाट सल्लाह लिने कुराले जोखिमलाई कम गर्न मद्दत पुर्याउँछ।

3. विविधीकरण
   केवल एउटै सेयरमा सम्पूर्ण लगानी नगरी, विविधीकरण गर्नुपर्छ ताकि जोखिम फैलियोस् र फाइदा अधिक हुने सम्भावना बढोस्।

4. धैर्य राख्नुहोस्
   लगानीको यात्रा दीर्घकालीन हुन्छ। तत्कालको लाभका लागि हतारिएका निर्णयहरूले नोक्सान पुर्याउन सक्छ।

5. सचेत रहनुहोस्
   सामाजिक सञ्जालका समूहहरूले प्रवाह गर्ने सूचनामा सचेत रहनुपर्छ र त्यसको आधारमा मात्र निर्णय नगर्नुहोस्।

6. आफ्नै अनुसन्धान गर्नुहोस्
   कुनै पनि लगानी गर्नुअघि आफ्नै अनुसन्धान गर्न जरुरी छ। त्यस्तो निर्णयले तपाईंलाई दीर्घकालीन लाभ पुर्याउन सक्छ।

7. भावनात्मक निर्णयबाट बच्नुहोस्
   लगानी गर्दा भावनात्मक र जल्दोबाजीका निर्णयहरूले जोखिम बढाउँछन्। सधैं तर्कसंगत सोच राख्नुहोस्।

8. विश्वसनीय स्रोतहरूबाट जानकारी प्राप्त गर्नुहोस्
   सेयर बजारका आधिकारिक स्रोतहरू, वित्तीय विश्लेषकहरूको सल्लाह र नियमहरूको पालन गर्दै लगानी गर्नुहोस्।

9. सानो रकमबाट सुरु गर्नुहोस्
   जब सुरुवात गर्दै हुनुहुन्छ भने, सानो रकमबाट लगानी गर्नाले जोखिम कम हुन्छ र भविष्यमा जानकारिका साथ निर्णय गर्न सकिन्छ।

निष्कर्ष

सामाजिक सञ्जालको प्रभाव पुँजी बजारमा उल्लेखनीय छ, तर यसका साथै आउने जोखिमहरू पनि छन्। लगानीकर्ताहरूले आत्मनिर्भर भएर, विश्वसनीय स्रोतबाट जानकारी प्राप्त गरेर र आफ्नो अनुसन्धानमा आधारित निर्णयहरू गर्नुपर्छ। यसरी सही रणनीतिका साथ, नेपाली लगानीकर्ताले भविष्यमा दीर्घकालीन लाभ प्राप्त गर्न सक्नेछन्।