त्रिशुली गल्छीले पायो विद्युत उत्पादन अनुमति, ७५ मेगावाट विद्युत उत्पादन गर्ने

अर्थ संसार

काठमाडौं–अपि पावरद्वारा प्रबर्धित कम्पनी सिद्धकाली पावर लिमिटेडले ७५ मेगावाट क्षमताको त्रिशुली–गल्छी आयोजनाबाट विद्युत उत्पादन गर्न अनुमतिपत्र (लाइसेन्स) पाएको छ ।

कम्पनीले ऊर्जा मन्त्रालयबाट लाइसेन्स पाएको हो । सिद्धकालीको विद्युत खरिद गर्न नेपाल विद्युत प्राधिकरणसँग गत जेठमा सम्झौता भएको थियो ।  आयोजनामा अपि पावरले ८० प्रतिशत लगानी गरेको छ । कम्पनीले सर्बसाधारणलाई संस्थापक सेयरमा लगानी गर्न आह्वान गरेको छ । यसअघि अपिले सुदुरपश्चिममा साढे ८ मेगावाटको नौगाड जलविद्युत आयोजना सम्पन्न गरी विद्युत उत्पादन गरिरहेको छ । 

सिद्धकाली पावरले नुवाकोट र धादिङ्ग जिल्ला भई बहने त्रिशुली नदीको पानी उपयोग गरी ७५ मेगावाट क्षमताको यो जलविद्युत परियोजना निर्माण गर्ने तयारी गरिरहेको छ । परियोजनामा नुवाकोट जिल्लाको रातमाटे–८ स्थित त्रिशुली नदीमा बाँध बनाएर  टनेलमार्फत धादिङ्गको कल्लेरी गाविसस्थित हाँडीखोलाटारमा पानी खसालेर विद्युत गृह निर्माण गर्ने कम्पनीले जनाएको  छ । 

यस आयोजनाबाट उत्पादन हुने विद्युत सरकारले निर्माण गर्ने न्यूमस्र्यांदी–काठमाडौं २२० केभी ट्रान्समिसन लाईनमा जोडेर राष्ट्रिय प्रसारण लाईनमार्फत देशभर आपुर्ती हुने कम्पनीका संचालक पूजा दाहालले बताइन् । परियोजनाको निर्माणपछि राजधानी शहर काठमाडौं विद्युतको आपूर्ति बढ्न गई लोडसेडिङ कम गर्न सहयोग पुग्ने कम्पनीको दावी छ । 

त्रिशुली गल्छी जलविद्युत आयोजनाको विस्तृत अध्ययन (डिपीआर) भारतको बंगलोरमा प्रधान कार्यालय रहेको डिजाइन ग्रुप कन्सल्टेन्टमार्फत भएको हो । परियोजनाको बिस्तृत संभाव्यता अध्ययन भएपछि गत जेठ १२ गते विद्युत खरिदबिक्री सम्झौता भइसकेको छ । कम्पनीले यसपछि वित्तिय व्यबस्थापन गरी सरकारबाट विद्युत उत्पादन गर्ने अनुमति लिएर आगामी माघभित्र निर्माण कार्य सुरु गर्ने लक्ष्य राखेको संचालक दाहालले बताइन् । परियोजना ४ वर्षमा निर्माण सम्पन्न गर्ने कम्पनीको लक्ष छ । 

आयोजनाको बिस्तृत डिजाइनका लागी भारतको नोयडास्थित स्ट्राटा एन्ड स्ट्रक्चर कम्पनीलाई नियुक्त गरिएको छ । ‘‘यस आयोजनामा ठूला संरचनाहरू निर्माण गर्नु पर्ने हुन्छ,’ दाहालले भनिन्, ‘यसका लागी विदेशी विज्ञ र प्रविधिको आवश्यकता पर्ने छ । ती काम स्वदेशी, चिनियाँ र भारतीय कम्पनीहरूबाट गराइनेछ ।’   

यस परियोजनाको निर्माण लागत १४ अर्ब ४ करोड ३७ लाख हुने अनुमान छ । यस हिसाबले विद्युत उत्पादन हुँदा आयोजनाको लागत प्रतिमेगावाट १८.७२ करोड रुपैयाँ पर्ने छ । राजधानीबाट नजिक तथा आधारशिलाहरूको सुव्यबस्था भएकोले परियोजना लाभदायक हुने संचालक दाहालको दावी छ । 

त्रिशुली गल्छी जलविद्युत परियोजना निर्माणको लागी लाग्ने लगानीमध्ये ९ अर्ब ८३ करोड (७० प्रतिशत) लक्ष्मी बैंकको अगुवाईमा कन्सोर्टियम बनाई लगानी गर्ने निर्णय भएको कम्पनीले जनाएको छ । बाँकी ४ अर्ब २१ करोड ३७ लाख शेयरधनीहरू लगानी जुटाईनेछ । सिद्धकाली पावर लिमिटेडकोे बहुमत शेयरमा अपि पावर लिमिटेडले लगानी गर्नेछ । परियोजना प्रभावित जिल्लाहरू (धादिङ्ग र नुवाकोट)का बासिन्दालाई १० प्रतिशत (४२ करोड १४ लाख) रुपैयाँ बराबरको शेयर छुट्ट्याईएको छ । सर्वसाधारण लगानीकर्ताका लागि १५ प्रतिशत छुट्ट्याइएको दाहालले बताइन् ।

यस आयोजनाबाट बार्षिक ४२.९८ करोड किलोवाट घण्टा विद्युत उर्जा उत्पादन हुनेछ । उत्पादित उर्जामध्ये ७.२४ करोड किलोवाट घण्टा हिऊँदका चार महिनाहरूमा (पुस–चैत) तथा ३५.७४ करोड किलोवाट घण्टा वर्षातका आठ महिनाहरूमा (बैशाख–मंसिर) उत्पादन हुन्छ ।

हिउँद्का चार महिनामा उत्पादन हुने विद्युतको बिक्री मूल्य ८ रुपैयाँ ४० पैसा र वर्षातका ८ महिनामा उत्पादन हुने विद्युतको विक्री मूल्य ४ रुपैयाँ ८० पैसा तोकिएको छ । यस मूल्यमा पहिलो ८ वर्षसम्म ३ प्रतिशतका दरले मूल्य वृद्धि हुने प्रावधान सम्झौतामा छ । 

त्रिशुली गल्छी जलविद्युत आयोजनाले विद्युत उत्पादन सुरु गरेको पहिलो वर्ष २ अर्ब २८ करोड ७४ लाख रुपैयाँ तथा नवौं वर्षदेखि बार्षिक २ अर्ब ४३ करोड १५ लाख रुपैयाँका दरले आय आर्जन गर्ने अनुमान छ । उक्त आम्दानीबाट कम्पनीको व्यबस्थापन खर्च, परियोजना संचालन खर्च, सरकारलाई तिर्नुपर्ने रोयल्टीको भुक्तानी, बैंक ऋणको सावाँ तथा व्याज भुक्तानी गरी बचेको रकमबाट शेयरधनीहरूलाई लाभांश उपलव्ध गराईने संचालक दाहालले बताइन् । 

परियोजना निर्माणको क्रममा स्थानीय जनता तथा सर्वसाधारणका लागि कम्पनीले संस्थागत लगानीकर्ताका रुपमा लगानी खुल्ला गरेको छ । ईच्छुक लगानीकर्ताले परियोजनाको शेयरमा न्यूनतम १ लाख रुपैयाँदेखि लगानी गर्न सक्ने कम्पनीले जनाएको छ । कम्पनीले थापाथलीस्थित ट्रेड टावरबाट सेयर फर्म वितरण गरिरहेको छ ।