अफगानिस्तानमा तालिबानले सत्ता कब्जा गरे पछी पाकिस्तानमा आतंककारी हमला बढ्यो

तालिबानले काबुल र अफगानिस्तानलाई नियन्त्रणमा लिएको पछी छिमेकी पाकिस्तानमा आतंककारी हमलाहरू बढेका छन्, प्रधानमन्त्री इमरान खानले आतंकवादलाई पराजित गरेको दाबी विपरीत यी हमलाहरु बढेको हो।

पाकिस्तानमा आतंककारी आक्रमणहरू ५६ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ। तीमध्ये अधिकांश हमला तालिबान अफगानिस्तान सत्तामा फर्केपछि भएको हो। यो वृद्धि गत वर्षको मे महिनामा सुरु भएको थियो जब तालिबान अफगानिस्तानको ठूलो भागमा कब्जा गरेको थियो।

यसको अधिकांश भाग पाकिस्तानको रसद समर्थन र तेह्रेक-ए-तालिबान पाकिस्तान (टीटीपी) र पाकिस्तान स्थित अन्य सुन्नी कट्टरपन्थी समूहका लगभग ६,००० लडाकुहरूको सहभागिताले भएको थियो जसले नयाँ अफगानिस्तानको नया शासकसँग वैचारिक सम्बन्धको नजिक छ ।

इन्टरनेशनल फोरम फर राइट एण्ड सेक्युरिटी (आईएफरास)ले बुधबारको एउटा रिपोर्टमा भनेको छ। यस क्षेत्रमा इस्लामिक स्टेट–खोरासन (आइएस–के) को पनि वृद्धि भएको छ ।

आइएस-केले काबुलमा नयाँ शासकहरूलाई चुनौती दिइरहेको छ। काबुलको नयाँ सरकारलाई चुनौती दिँदै, यसरी तालिबान र पाकिस्तान दुवैका लागि आइएस को सहयोगीले दक्षिण एसियामा ध्यान केन्द्रित गर्दछ। जसले "रणनीतिक गहिराइ" को रूपमा बिल प्राप्त गरेर आफ्नो तालिबानको प्रायोजनको फाइदाको लागि विश्वस्त रूपमा पर्खिरहेको छ। विश्लेषकहरूले यसलाई "रणनीतिक ल्यान्डमाइन" भनेका छन् जसमा पाकिस्तानले खुट्टा राखेको छ। आइएस–केले अमेरिका बहिरिए पछी र तालिबान सत्तामा फर्किएपछि अफगानिस्तानमा धेरै हमला भएको दावी गरेको छ।

पाकिस्तानमा हालैका महिनाहरूमा केही आक्रमणहरू हुनुको पछाडि पनि यो समूह रहेको छ। आइएस–केको यी हमलाले आफूलाई पाकिस्तानका लागि अफगानिस्तानको तालिबान र उसका सहयोगीहरुका लागि प्रमुख प्रतिवद्धताका रुपमा स्थापित गर्ने राजनीतिक अवसरहरुको फाइदा उठाउँदै आएको छ।

इस्लामाबाद स्थित थिङ्क ट्यांक पाकिस्तान इन्स्टिच्युट फर कन्फ्युजन एण्ड सेक्युरिटी स्टडिज (पिसिएसएस) द्वारा संकलन र विश्लेषण गरिएको तथ्याङ्कले देखाएअनुसार विगत छ वर्षदेखि लगातार आतंकवादी आक्रमणहरूमा गिरावट आएपछि पाकिस्तानले सन् २०२१ को दौडान आतंकवादी आक्रमणको संख्यामा ५६ प्रतिशत वृद्धि भएको थियो। सन् २०२१ मा आतङ्ककारीहरूले २९४ वटा आक्रमण गरेका थिए । सो आक्रमणमा ३८८ जनाको मृत्यु हुनुका साथै अरु ६०६ जना घाइते भएका थिए । सो रिपोर्टअनुसार यस वर्ष पाकिस्तानभरि बढ्दो आतङ्ककारी हमलाको बढ्दो आवृति, घातकता र भौगोलिक दायराको विस्तृत विवरण आइएफएफरासले दिएको छ ।

न इस्लामाबाद न काबुलले प्रतिवेदनमा अहिलेसम्म टिप्पणी गरेको छ। तर दुवै देशका प्रमुखहरूले आइ एस-के खतरालाई कम गर्ने प्रयास गरेका छन्। पाकिस्तानको बालोचिस्तान १०३ आतंकवादी आक्रमणमा सबैभन्दा धेरै मृत्यु (१७०) भएको देशको सबैभन्दा गोलमालपूर्ण प्रान्त हो। सबैभन्दा धेरै घाइतेहरूको संख्या बालोचिस्तानमा पनि रिपोर्ट गरिएको थियो, जहाँ देशमा आतंकवादी आक्रमणबाट ५० प्रतिशत भन्दा बढी घाइते भएका थिए (३३१) पिसिएस मिलिटान्सी डाटाबेसले देखाएको आईएफएफरासले बतायो। खैबर पाख्तुनख्वाका आदिवासी जिल्लाहरू देशकै सबैभन्दा बढी प्रभावित क्षेत्र थिए। यस क्षेत्रमा भएको १०० भन्दा बढी आक्रमणमा १०३ जना घाइते हुँदा ११७ जनाको मृत्यु भयो।

आईएफएफरासका अनुसार खैबर पख्तुनख्वा (आदिवासी जिल्लाबाहेक) सबैभन्दा बढी प्रभावित तेस्रो क्षेत्र थियो। त्यहाँ ५९ वटा आतङ्ककारी हमला भएका थिए। जसका कारण ६३ जनाको मृत्यु भएको थियो भने ५९ जना घाइते भएका थिए। सिन्धमा पिसिएसएसले १५ वटा आतङ्ककारी हमला गरेको थियो जसमा २३ जनाको मृत्यु भएको थियो भने २९ जना घाइते भएका थिए ।

अर्थ संसारमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई [email protected] मा पठाउनु होला। *फेसबुक र ट्वीटरमार्फत पनि हामीसँग जोडिन सकिनेछ । हाम्रो *युटुब च्यानल पनि हेर्नु होला।