सेयर शिक्षा : मूल्य संवेदनशील सूचना भनेको के हो ? लगानीकर्ताकाे अधिकार के हुन् ?

धितोपत्रहरुको बजार मूल्यलाई प्रभाव पार्न सक्ने सूचनाहरुलाई मूल्य संवेदनशील सूचना भनिन्छ ।

सूचीकृत कम्पनीहरुबाट नगद लाभांश, बोनस सेयर तथा हकप्रद सेयर निष्कासनको घोषणा, धितोपत्र निष्कासन, व्यवस्थापन परिवर्तन, विस्तार योजना, वित्तीय कार्य सम्पादन, विभिन्न सम्झौता लगायतका सूचना एवं जानकारीलाई मूल्य संवेदनशील सूचनामा राख्ने गरिएको हुन्छ ।

धितोपत्रको मूल्यमा प्रत्यक्ष असर गर्ने यस्ता सूचना तथा जानकारीहरु सूचीकृत कम्पनीहरुले स्टक एक्सचेन्जलाई तत्काल उपलब्ध गराउनुपर्छ । स्टक एक्सचेन्जमार्फत सबै लगानीकर्ताले एकै पटक यस्तो सूचना पाउन सक्ने व्यवस्था मिलाइएको हुन्छ ।

लगानीकर्ताकाे अधिकार के हुन् ?

साधारण सेयरधनीले सम्बन्धित कम्पनीको नाफामा सरिक हुने अधिकार पाउँछन् । आफुले लगानी गरेको अनुपातमा कम्पनीबाट वितरण हुने प्रतिफल (लाभांश) सेयरधनीले प्राप्त गर्दछन् ।

कम्पनीको सर्वोच्च निकाय वार्षिक साधारण सभा हो । यसमा सहभागी हुने, सभाका विषयवस्तुहरुमा मत जाहेर गर्ने, कम्पनी सम्बन्धी सूचना तथा वार्षिक प्रतिवेदन प्राप्त गर्ने अधिकार पनि सेयरधनीहरुको हुन्छ ।

साधारण सेयरधनीहरुको तर्फबाट कम्पनीको सञ्चालकहरु मनोनयनका लागि मतदान गर्ने तथा साधारण सेयरधनीहरुको तर्फबाट सञ्चालक पदमा उम्मेदवारी दिने अधिकार सेयरधनीले प्राप्त गर्दछन् ।

(श्राेत : नेपाल स्टक एक्सचेञ्ज)