भत्ताकै भरमा राउटे

निशा पाण्डे

विहीबार, १९ मंसिर २०७६, १४ : ४४ मा प्रकाशित

भत्ताकै भरमा राउटे

Shivam

अर्थ संसार, – शेरबहादुर सिंह डेढ दशकअघि डडेल्धुराको जोगबुढाबाट झरेका किणीदेवी राउटे कञ्चनपुरको भीमदत्त नगरपालिका–९ खल्लामसेटीमा चुलोचौको गरेर दिन बिताइरहनुभएको छ। कुनै बेला जङ्गलको कन्दमूल, गिठ्ठा, तरुलका भरमा जीवनयापन गर्ने राउटे समु्दायकी किणीदेवी बस्तीमा आएयता गाउँलेसँग सुमधुर सम्बन्ध रहेकोप्रति हर्षित हुनुहुन्छ ।

“जङ्गलबाट आएको भनेर हेला गर्छन् कि भन्ने पीर थियो”, उहाँले भन्नुभयो,“अब त खेतीपाती र मजदूरी गरेरै दिन बितिरहेको छ।” उहाँले समाजमा बसोवास थालेसँगै विभिन्न आयमूलक काम र मजदूरीमा लाग्न स्थानीयवासीले प्रेरित गर्ने गरेको बताउनुभयो।“दुई छोरा भारतको लोहाघाटमा मजदूरी गर्छन्”, उहाँले भन्नुभयो, “श्रीमान् गाउँघरमै ज्याला मजदूरी गर्नुहुन्छ।”

कञ्चनपुरमा राउटे समुदायको तीन परिवारको मात्रै बसोवास रहेको छ। यहाँ बसोवास गर्दै आएका राउटे समुदायका अधिकांश पुरुष अहिले जीवन निर्वाह गर्न मजदूरी गरिरहेका छन्। “मजदूरीको पैसाले सामान्य खर्च चलेपनि हाम्रो घरको खर्च मुख्य रुपमा सरकारबाट पाइने राउटे भत्ताबाट टरेको छ”, किणीदेवीले रासससँग भन्नुभयो,“नियमित रुपमा भत्ता पाइरहेकै हुनाले घरको दाल, चामल चलेको छ।”

पछिल्लो समय बस्ती छेउछाउका वन सामुदायिक वनमा रुपान्तरण भएपछि काठको भाँडाकुडा बनाउन पनि समस्या हुने गरेको राउटे समुदायको भनाइ थियो। “हाम्रो घरमा चार जनाले प्रतिव्यक्ति रु दुई हजारका दरले भत्ता पाउछौं”, उहाँले भन्नुभयो,“भत्ता नपाउने भए फेरि जङ्गल पस्नुपर्ने बाध्यता आउने अवस्था थियो।”

सामाजिक सुरक्षा भत्ताले घरखर्च चलाइरहेका यहाँका राउटे समुदायका लागि केही समयअघि सांसद विकास कोषको रकमबाट प्रतिनिधीसभा सदस्य डा दिपकप्रकाश भट्टले भीमदत्त नगरपालिका–९ बटेनामा करबीर राउटेलाई दुई कोठे पक्की घर समेत निर्माण गरिदिनुभएको वडा कार्यालयले जनाएको छ। स्थानीय कमला राउटेले बस्तीमा घर बनाउन मात्रै जग्गा रहेको दुखेसो पोख्दै खानेपानीको निकै समस्या हुने गरेको बताउनुभयो।

“पानी नहुँदा खेतमा पनि अन्न फलाउन गाह्रो हुन्छ”, उहाँले भन्नुभयो, “राउटेलाई आयमूलक कामका लागि सीपमूलक तालीम पनि दिनुप¥यो।” उहाँले राउटे समुदायका बालबालिका अझै विद्यालय जान नसकिरहेको बताउनुभयो। “विद्यालय जानुपर्छ भन्ने चेतना नै अझै फैलाउन सकिएको छैन”, उहाँले भन्नुभयो,“केही वर्ष विद्यालय गएका बालबालिका अहिले गाउँमा त्यसै डुल्दैछन।”

दार्चुलाको लालीबाट डडेल्धुराको जोगबुढा हँुदै कञ्चनपुरको खल्लामसेटी बसाइँ सरेका ६७ वर्षीय जयलाल राउटेले केही समयअघि भत्ता नियमित नआउँदा समस्या भएको बताउनुभयो। “भत्ता केही महिना ढिलो आउँदा घरमा छाक टार्नसमेत समस्या भयो”, उहाँले भन्नुभयो,“पैसा नहुँदा पसलमा उधारोमा सामान माग्न पनि गाह्रो लाग्छ।”

विसं २०५८ मा बसाइँ सरी यहाँ आएका बड्सिंह राउटेले पनि परिवारको खर्च भत्ताले चलेको बताउनुभयो। “पाएभने गाउँघरमै ज्यालामजदूरी पनि गर्छु”, उहाँले भन्नुभयो, “सरकारले लोपोन्मुख जातीलाई अझै सुविधा दिनुपर्छ ।” रासस

अर्थ संसारमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई [email protected] मा पठाउनु होला। *फेसबुक र ट्वीटरमार्फत पनि हामीसँग जोडिन सकिनेछ । हाम्रो *युटुब च्यानल पनि हेर्नु होला।

Prabhu Bank

hamropatro

Viber

निशा पाण्डे

विहीबार, १९ मंसिर २०७६, १४ : ४४ मा प्रकाशित

लेखकबाट थप

Free:Api Spring

@arthasansar

STC

Mari gayo

Mana Kamana Cablecar

dashain song

Garima Capital

९ लघुवित्त कम्पनीले गरे लाभांश घोषणा, बुक क्लोज हुन बाँकी कति ?

९ लघुवित्त कम्पनीले गरे लाभांश घोषणा, बुक क्लोज हुन बाँकी कति ?

बिग्रिँदै लघुवित्तहरुको वित्तीय अवस्था, १० वटाको नाफा घट्दा १९ लघुवित्त नोक्सानीमा

बिग्रिँदै लघुवित्तहरुको वित्तीय अवस्था, १० वटाको नाफा घट्दा १९ लघुवित्त नोक्सानीमा

यूनाईटेड इदी मर्दीले घोषणा गर्यो लाभांश, शतप्रतिशत हकप्रद पनि जारी गर्ने

यूनाईटेड इदी मर्दीले घोषणा गर्यो लाभांश, शतप्रतिशत हकप्रद पनि जारी गर्ने

नेप्सेमा ग्लोबल आइएमई बैंकको सेयरमूल्य समायोजन

नेप्सेमा ग्लोबल आइएमई बैंकको सेयरमूल्य समायोजन

धितोपत्र व्यापारीका लागि कारोबार योग्य कम्पनीको सूची सार्वजनिक

धितोपत्र व्यापारीका लागि कारोबार योग्य कम्पनीको सूची सार्वजनिक

आईपीओ पाइपलाइनमा एकैपटक ४२ कम्पनी थप, अब कुल ७७ कम्पनीका आईपीओ पर्खाइमा

आईपीओ पाइपलाइनमा एकैपटक ४२ कम्पनी थप, अब कुल ७७ कम्पनीका आईपीओ पर्खाइमा

एमालेका राजन भट्टराईसहित माओवादी,कांग्रेस र राप्रपाका यी नेता गए कम्बोडिया

एमालेका राजन भट्टराईसहित माओवादी,कांग्रेस र राप्रपाका यी नेता गए कम्बोडिया

एआर रहमानको सम्बन्धविच्छेदमा जोडियो गिटारिष्ट मोहिनीको नाम

एआर रहमानको सम्बन्धविच्छेदमा जोडियो गिटारिष्ट मोहिनीको नाम