नेपाल स्टक एक्सचेञ्ज (नेप्से) ले सेयर बजारको अस्वाभाविक मूल्य उतारचढाव रोक्न नयाँ नियम लागू गर्ने तयारी गरेको छ। यस विधिले बजारलाई थप पारदर्शी, स्थिर र लगानीकर्ताका लागि सुरक्षित बनाउने अपेक्षा गरिएको छ। नेपाल धितोपत्र बोर्डले यो नियम लागू गर्न स्वीकृति दिइसकेको छ। अब नेप्सेको बोर्ड बैठकले यसको कार्यान्वयन मिति टुंगो लगाउनेछ।
हालसम्म नेप्सेमा ३ बजे भएको अन्तिम कारोबार मूल्य नै अर्को दिनको आधार मूल्य मानिँदै आएको छ। यस प्रणालीमा मूल्य म्यानिपुलेसनको सम्भावना देखिएकाले सुधार गर्न लागिएको हो। अब नयाँ नियमअनुसार बजार बन्द हुनु अघिका अन्तिम १५ मिनेटको औसत मूल्यलाई नै अन्तिम कारोबार मूल्य मानिनेछ।
यदि कुनै कम्पनीको सेयर दिनभरको कारोबार भयो भने, हालसम्म अन्तिम कारोबार भएको मूल्य नै आधार मूल्य बनाइन्थ्यो। तर, नयाँ प्रणालीमा अन्तिम १५ मिनेटको कारोबार मूल्यको औसत गणना गरी आधार मूल्य निर्धारण गरिनेछ।
विकसित सेयर बजारहरूमा अन्तिम कारोबार मूल्यको निर्धारणमा विभिन्न विधिहरू अपनाइन्छ। जस्तै:
भारतीय शेयर बजार (NSE & BSE) – अन्तिम ३० मिनेटको भारित औसत मूल्यलाई आधार मूल्य मान्ने प्रावधान छ।
अमेरिकी स्टक एक्सचेन्ज (NYSE, NASDAQ) – "Closing Auction" प्रविधि प्रयोग गरिन्छ, जसमा अन्तिम केही मिनेटमा बजार सहभागिता उच्च हुने भएकाले औसत मूल्यलाई महत्व दिइन्छ।
युरोपेली बजारहरू (LSE, Euronext) – "Call Auction" विधि प्रयोग गरिन्छ, जसले बजार समायोजन (Market Adjustment) सहज बनाउँछ।
नेप्सेले पनि यस्तै अभ्यासलाई नेपाली बजारअनुकूल ढालेर लागू गर्न लागेको हो।
नयाँ नियम लागू गर्नु अघि प्रणाली परीक्षण गर्नुपर्ने भएकाले सम्भवत: शुक्रबार परीक्षण सुरु गरिनेछ। नेप्से स्रोतका अनुसार एक महिनाभित्रै नयाँ विधि लागू हुने सम्भावना छ।
अस्वाभाविक मूल्य उतारचढाव रोक्छ
सेयर मूल्य म्यानिपुलेसन गम्भीर रूपमा घट्छ
बजार स्थिरता कायम रहन्छ
लगानीकर्तालाई बढी विश्वसनीय मूल्य प्राप्त गर्न मद्दत गर्छ
नयाँ विधिले बजारमा अनुशासन ल्याउने र ठूला लगानीकर्ताले गर्ने मूल्य चलखेललाई रोक्ने अपेक्षा गरिएको छ। अन्तर्राष्ट्रिय अभ्यासहरूसँग मेल खाने यो सुधारले नेपाल बजारलाई परिपक्व बनाउनेछ। अब नेप्सेको बोर्ड बैठकले यसको कार्यान्वयन मिति टुंग्याएपछि यसको प्रभाव देखिन सुरु हुनेछ।
अर्थ संसारमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई [email protected] मा पठाउनु होला। *फेसबुक र ट्वीटरमार्फत पनि हामीसँग जोडिन सकिनेछ । हाम्रो *युटुब च्यानल पनि हेर्नु होला।
प्रतिक्रिया दिनुहोस