जेनजी आन्दोलन : बढ्यो सम्पत्ति र मोटर बीमा गर्ने क्रम, कतिको भयो मोटर बीमा ?

जेनजी आन्दोलनपछिको एक महिनामै सम्पत्ति र मोटर बीमा गर्नेको संख्यामा उलेख्य वृद्धि भएको छ । जेनजी आन्दोलन पछिको एक महिनामै निर्जीवन बीमाको आकार ५६ प्रतिशत बढेको हो ।

नेपाल बीमा प्राधिकरणले सार्वजनिक गरेको चालु आर्थिक वर्षको असोज मसान्तसम्मको तथ्यांक अनुसार सम्पत्ति र मोटर बीमा गराउनेको संख्यामाृ च्च वृद्धि देखिएको हो । प्राधिकरणका अनुसार असोज मसान्तसम्म आइपुग्दा निर्जीवन बमिा कम्पनीहरुले कुल १२ अर्ब ९२ करोड ४६ लाख रुपैयाँ बराबरको व्यापार गरेका छन् । यो गत भदौ मसान्तसम्मको तुलनामा भने ५५.८४ प्रतिशत धेरै हो । भदौ मसान्तसम्म कम्पनीहरुले ८ अर्ब २९ करोड ३२ लाख रुपैयाँ बराबरको बीमा शुल्क आर्जन गरेका थिए । भदौ मसान्तसम्मको तुलनामा भने निर्जीवन बीमा व्यापार ५५.८४ प्रतिशत बढेको छ ।

प्राधिकरणका अनुसार असोज महिनामा मात्रै कम्पनीहरुले ४ अर्ब ६३ करोड १४ लाख रुपैयाँ बीमा शुल्क आर्जन गरेका छन् । जबकि, भदौमा कम्पनीहरुले ३ अर्ब ८९ करोड ६४ लाख रुपैयाँ बराबरको बीमा शुल्क संकलन गरेका थिए । मासिक आँकडा अनुसार भने एक महिनाको व्यापार वृद्धि १८.८६ प्रतिशत हुन आउँछ । गत भदौ २३ र २४ गतेको आन्दोलनपछि घर र गाडीहरुको बीमा गर्नेहरुको संख्या व्यापक मात्रामा वृद्धि भएको देखिएको छ । पछिल्लो एक महिनामै मोटर बीमा व्यवसाय ८४.७४ प्रतिशत वृद्धि भएको छ । गत भदौ मसान्तसम्म मोटर बीमा मार्फत निर्जीवन बीमकले २ अर्ब ३० करोड ६९ लाख रुपैयाँ बीमा शुल्क आर्जन गरेका थिए । तर, चालु आर्थिक वर्षको असोज मसान्तसम्म आइपुग्दा भने झन्डै दोब्बर बढेर ४ अर्ब २६ करोड १९ लाख रुपैयाँ बीमा शुल्क संकलन गरेका छन् ।

असोजमा मात्रै कम्पनीहरुले १ अर्ब ९५ करोड ४९ लाख रुपैयाँ बराबरको मोटर बीमा शुल्क आर्जन भएको छ । असोजमा मात्रै १ लाख ५० हजार ५९४ वटा मोटर बीमालेख जारी गरेका छन् । यता, सम्पत्तिको बीमा गर्नेहरु पनि उल्लेखय नै बढेका छन् । गत भदौ मसान्तसम्म सम्पत्ति बीमा मार्फत २ अर्ब ५१ करोड ४२ लाख रुपैयाँ बराबरको बीमा शुल्क आर्जन गरेका छन् । तर, असोज अन्तमा आइपुग्दा भने ३ अर्ब ५४ करोड ७६ लाख रुपैयाँ संकलन गरेका छन् । असोजमा मात्रै १ अर्ब ३ करोड ३३ लाख रुपैयाँ बराबरको सम्पत्ति बीमा गरेको देखिन्छ । असोजमा मात्रै कम्पनीहरुले ४३ हजार ८६० वटा सम्पत्ति बीमालेख बिक्री गरेका छन् । हाल निर्जीवन बीमा व्यवसायमा सबैभन्दा ठुलो योगदान मोटर बीमाको छ । मोटर बीमाले ३२.९७ प्रतिशत हिस्सा ओगटेको छ । दोस्रो ठुलो सम्पत्ति २७.४४ प्रतिशत हिस्सा छ । यी दुई बीमाले निर्जीवन बीमामा भने ६०.४२ प्रतिशत योगदान दिएका छन् । कुल व्यवसायमा आधा भन्दा बढी हिस्सा ओगटे पनि गत भदौको जेनजी आन्दोलनपछि थप आकर्षक बढेको देखिन्छ ।

सरकारले मोटर र सम्पत्ति बीमा अनिवार्य गरेका ेछ । सवारी साधान दर्ता गर्दा बीमा अनिवार्य र भवन निर्माण स्वीकृति, बैंक ऋण र ठुल संरचनामा सम्पत्ति बीमा अनिवार्य गरेको छ । यसकारण पनि निर्जीवन बीमामा मोटर र सम्पत्ति बीमाको पकड दह्रो नै छ । तर, गत भदौको जेनजी आन्दोलन र त्यसपछिका बाढी बितन्डापछि झन् यस्तो बीमा आकर्षक बढेको देखिन्छ ।
आन्दोलन तथा प्राकृतिक विपत्तिबाट ठुला ठुला घर तथा संरचना अनि सवारी साधानमा व्यापाक मात्रामा क्षति पुगेको थियो । प्राधिकरणकै आँकडा हेर्ने हो भने जेनजी आन्दोलनमा क्षति भएका सम्पत्ति बीमा अन्तर्गत मात्रै १९ अर्ब १ करोड ९३ लाख र मोटर बीमामा ३ अर्ब ४४ करोड २५ लाख रुपैयाँ बराबरको दावी परेको छ । यता, गत असोज १८ गतेको बाढी पहिरोको कै कारण पनि सम्पत्ति बीमामा ३ अर्ब १९ करोड ४९ लाख र मोटर बीमा अन्तर्गत ३ करोड ७४ लाख रुपैयाँ बराबरको दावी पेश भएका छन् ।

यद्यपि, सम्पत्ति र मोटर बाहेकका अन्य बीमा व्यापार पनि बढेको देखिन्छ । प्राधिकरणका अनुसार असोजमा इन्जिनियरिङ तथा ठेक्का बीमा ४६.९० प्रतिशत वृद्धि भई १ अर्ब ६० करोड ३६ लाख रुपैयाँ कायम भएको छ । जबकि, गत भदौ मसान्तसम्म यस्तो बीमाको आकार १ अर्ब ९ करोड ६७ लाख रुपैयाँ रहेको थियो ।

यस्तै, कषि बाली बीमा पनि एक महिनामै ५२.११ प्रतिशत बढेर ४९ करोड ९३ लाख, हवाई बीमा ४६.४४ प्रतिशत बढेर ५१ करोड ६९ लाख, सामुन्द्रिक बीमा ३९.४९ प्रतिशत बढेर ७४ करोड ५ लाख र लघु निर्जीवन बीमा पनि ६२.३८ प्रतिशत बढेर २७ करोड ३२ लाख रुपैयाँ कायम भएको छ । यता, विविधि शीर्षकको बीमा व्यापार पनि ४८.९० प्रतिशत बढेण्र १ अर्ब ४८ करोड १९ लाख रुपैयाँ कायम भएको छ ।

अर्थ संसारमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई [email protected] मा पठाउनु होला। *फेसबुक र ट्वीटरमार्फत पनि हामीसँग जोडिन सकिनेछ । हाम्रो *युटुब च्यानल पनि हेर्नु होला।