नेपालमै क्वालिटी कपडा पाइने भएर स्वदेशमा डिजाइन हुने ड्रेसहरुले राम्रो बजार पाइरहेको छः डिजाइनर श्रेष्ठ

कल्पनालाई यथार्थमा चिरण गर्दै आइरहेकी अनु श्रेष्ठ एक कलाकार पनि हुन् । उनले आफनो कल्पनालाई यथार्थमा चित्रण गर्छिन् । चित्र कोर्ने भनेपछि हुरुक्कै हुने अनु रङहरू सँग सानै उमेरदेखी खेल्न निकै रुचाउँथिन् । उनी सानैदेखी पेपर काट्न र त्यसका विभिन्न डिजाईनहरु बनाउने गर्थिन् । रंगहरुसँग खेल्नु र त्यसबाट बनाइएका सुन्दर पोसाक बनाउन अनुले जीवनको २० बर्ष भन्दा बढी बिताएकी छिन् । उनले आफनै हातले रंगिन् रंग छर्ने गर्छिन् । अनु सिल्कका कपडामा आफैले डिजाइन गर्दै त्यसमा रंग भर्छिन् । सानैदेखिको रुचि र लगावलाई निरन्तरता दिदै उनी आज फेसन डिजाइनर भएर काम गर्दै आइरहेकी छिन् । अनु कालिष्टो डिजाइनकी सञ्चालिका हुन् ।

कालिष्टो ग्रिक शब्द हो । जसको अर्थ नेपाली भाषामा अती सुन्दर हुन्छ । कालिमाटीको रेडक्रसमार्गमा रहेको कालिष्टो डिजाइनमा सिल्कका कपडाहरूमा हातले पेन्टि गरी विभिन्न डिजाइनका लुगाहरु बन्ने गर्छ । हातले पेन्ट गरिएका कालिष्टो रेशमका कपडाहरु साडी, स्कार्फ, कफनलगायत उत्पादन हुने गर्दछ । कपडामा विभिन्न कन्सेप्टमा पेन्ट गर्दै युनिक बनाइन्छ । यहाँ महिला पुरुष दुबैका लागी कपडाहरु डिजाइन गरिन्छ । कालिष्टो तीन तले भवनमा अवस्थित छ । जहाँ पहिलो तलामा सोरुम, दोस्रोमा सिल्कको कपडामा प्यान्टिङ गर्ने काम हुन्छ भने तेस्रोमा सिलाइको काम हुन्छ । जसमा विभिन्न डिजाइन लुगाहरु डिजाइन गर्दै सिलाइन्छ । उनले डिजाइन गरेका लुगाहरु अमेरिका, इटली, नर्वे, जर्मनी अष्ट्रेलिया लगायतका देशहरुमा निर्यात हुने गर्छ ।

काठमाडौंमा जन्मेकी अनु श्रेष्ठको सेन्ट मेरी हाई स्कुलमा प्रारम्भीक शिक्षा सम्पन्न भयो । सन् १९९१ मा सेन्ट मेरीबाट उनले एसएलसी दिइन् । त्यसपछि मोर्डन इन्डियन हाई स्कुलबाट उनले +२ गरिन् । त्रिभुवन विश्वविद्यालयबाट सन् १९९५ मा उनले स्नातक गरिन् । त्यसै बीच फेशन र टेक्सटाइल डिजाइनरको कोर्स गर्न उनी भारत पनि पुगिन् । अनुले भारतको दिल्ली पोलिटेक्निक कलेजबाट तीन बर्षिय फेशन डिजाइनको कोर्स गरिन् । यसरी उनले सन् १९९५ मा  स्नातक सकाइन् । त्यसपछि उनले नेपालमा डिजाइन हाउसहरु सँग काम गरिन् । सन् २०१६ मा अनुले आफनै व्यवसाय कालिष्टो डिजाइन खोलिन् । यसरी उनले डिजाइनर भएर काम गर्दै आएको २० बर्ष भन्दा बढी भयो ।

उनले अर्थ संसारसँग गरेको कुराकानीको विस्तृत अंश यस्तो छ:

कालिष्टो डिजाइनको बजार अवस्था कस्तो रहेको छ? 

बेला बेलामा बजारमा धेरै व्यवसायहरु बन्द हुँदै आइरहेका हुन्छन् । तर, मानिसलाई खाना र लुगा दैनिक आवश्यकतामा पर्ने भएकोले यसबाट घाटा भने बेर्हनु परेको छैन । पहिला डिजाइन गरेको लुगा भनेपछि विदेशमा मात्रै राम्रो पाइन्छ भन्दै धेरैले विदेशी डिजाइनरले बनाएका लुगाहरु किन्ने गर्थे । अहिले  भने नेपालमा पनि डिजाइन हुने गरेका लुगाहरूले राम्रै बजार पाइरहेको देखिन्छ । नेपालमै क्वालिटीको कपडा पाइन्छ भने विदेश किन जाने भन्ने सोच राख्नेहरूको संख्या बढेको छ । अहिले विवाह पार्टीलगायत विभिन्न चाडपर्वका लागि धेरैले डिजाइन गरिएको लुगा लगाउन खोज्छन् । जस्तै, कुनै एक पारिवारिक कार्यक्रममा छ, भने एकै परिवारका मानिसहरुले एउटै प्रकारको डिजाइन भएको लुगा लगाउन खोज्छन् भने कुनैले आफनो लुगा अरुको भन्दा केही फरक होस् भनी डिजाइन गर्न दिन्छन् ।  त्यसैले फेसन डिजाइनिङमा करीअर अहिले राम्रो रहेको छ । बजार अवस्था पनि निकै राम्रो छ ।’

काम गर्न महिलालाई कतिको सजिलो छ ? 

म एक सहयोगी परिवारमा जन्मिए त्यसैले कार्यक्षेत्रमा परिवारको राम्रै सहायता पाएँ । म एक महिला व्यवसायी हुँ, मेरो कारखानामा काम गर्ने महिलाहरुको टिम पनि छ । जहाँ कतिपय महिलाहरुलाई पारिवारिक समस्याले सताइरहेको हुन्छ ।  पारिवारिक सहयोग मिलिरहेको हुँदैन् उनीहरु विभिन्न समस्या हुन्छन्, जसले गर्दा काम गर्न सक्ने महिलाहरु पनि बीचमै छोडनु पर्ने अवस्था पनि आइरहेको हुन्छ ।  त्यसैले करखाना आउन नमिल्ने कति महिलाहरु कालिष्टोको काम घरबाटै पनि गरिरहेका छन् । त्यसैले बेलाबेलामा मिटीङ् राखेर उनीहरुको समस्या, उनीहरुको सजिलो अप्ठ्यारो, काम प्रती कामको बुझाई, काम गर्ने क्षेत्र प्रतिको धारणहरू पनि सोध्ने गरिन्छ । यहाँ काम गर्नेहरुले सहज वातावरण पाएनन् भने उनीहरुले मन लगाएर काम गर्दैनन् । काम गर्ने मान्छे दुखी भइरह्यो भने काम राम्रो देखिदैन काम गर्नेहरु खुसी भइरह्यो भने काममा पनि उनीहरुको खुसी झल्किन्छ ।

कालिष्टो डिजाइनमा २५ जना महिला पुरुषहरुले रोजगारी पाइरहेका छन् । अनु विभिन्न संघसंस्थामा पनि काम गर्दे आइरहेकी छिन् । जसले महिलाहरुको उद्यमशिलता बढाउन र उनीहरुलाई काम गर्न सहज वातावरण दिन सहयोग पु¥याउँछ । त्यसैले उनी सँग काम गर्नेहरुलाई पनि सहज वातावरण दिने गर्छिन् । कारखानामा आउन नमिल्नेहरुका लागि उनी घरमै बसेर पनि काम गर्ने वातावरण पनि दिइरहेकी छिन् । अनु आफुलाई एक लगनशिल उद्यमी हुन् उनी आफनो व्यवसायलाई राम्रो बनाउने प्रयासमा तत्पर पनि छिन् ।