नवराज घिमिरे

अमेरिकालगायत दुनियाभरका धेरै सेयर बजारका लगानीकर्ताले विश्वको जुनसुकै ठाउँमा बसेर अनलाइनबाट सेयर किनवेच गर्न सक्छन । विडम्वना नेपाल मात्र यस्तो देश हो, जहाँ सेयर किनवेच गर्न २०५० माघयता व्रोकरकै कार्यालय धाउनु पर्ने वाध्यता छ ।

कोदो पनि रोपेपछि मात्र फल्छ । धान पनि फलाउन रोप्नै पर्छ । पैसा पनि रोपेपछि फल्छ । धान र कोदो खेतबारीमा फल्छ भने पैसा फल्न सेयर बजारमा रोप्नुपर्छ । सेयर हुनु भनेको कम्पनीको मालिक हुनु हो । कम्पनीले कमाएपछि सेयर होल्डरलाई नै बाड्ने हो । आजको भोलि नै कमाउन खोज्नेका लागि सेयर बजार उपयुक्त ठाउँ होइन । जो आजको भोलि कमाउन सेयर वजारमा प्रवेश गर्छन, तिनैले घाटा खान्छन । अनि सेयर वजारलाई ‘जुवा घर’ भन्न पनि पछि पर्दैनन् ।

विश्वभरिकै सेयर वजारको प्रकृति उस्तै हो । फरक भनेको प्रविधिको प्रयोगमा हो । हाम्रो देशमा पनि अनलाइन ट्रेडिङ हुने हो भने दार्चुलादेखि ताप्लेजुडसम्म जहाँ सुकैवाट पनि सेयर किनवेच गर्न सकिन्थ्यो ।

सेयर बजारमा सूचिकृत कम्पनीले लगानीकर्तालाई कमाएको लाभांंश बाँडछन् । कम्पनीको आम्दानी देशको अर्थ व्यवस्थामा आधारित हुन्छ । देशको अर्थ व्यवस्था मजवुत हुँदै गएमा कम्पनीको आम्दानी पनि बढ्छ । कम्पनीको आम्दानी बढ्नु भनेको लगानीकर्ताको लाभांश बढ्नु हो । यसले बजारमा सेयरको मूल्यसमेत बढाउँछ । त्यसैले छिटो अनलाइन कारोबार गर्ने ब्यवस्था मिलाउन नेपाल स्टक एक्स्चेन्जको ध्यान जानु आवश्यक छ ।