भारत–पाकिस्तानबीच युद्धविरामको घोषणा भए पनि गोलीबारी रोकिएन, दुवै देशबीच आरोप–प्रत्यारोप

भारत र पाकिस्तानबीच चार दिनसम्म चलको भीषण सैन्य संघर्षपछि युद्धविरामको घोषणा गरिएको छ। तर, सो सम्झौतापछि केही घण्टामै दुवै पक्षले युद्धविराम उल्लंघनको आरोप लगाएका छन्।

भारत प्रशासित कश्मीरको श्रीनगर र जम्मुमा शनिबार राति विस्फोटको आवाज सुनिएको र आकाशमा चमक देखिएको बीबीसी संवाददाताहरूले जनाएका छन्।

भारतका परराष्ट्र सचिव विक्रम मिस्रीले “आजै साँझ गरिएको सहमति उल्लंघन गर्दै बारम्बार आक्रमण भइरहेको” भन्दै, भारतले “उपयुक्त जवाफ दिइरहेको” प्रतिक्रिया दिएका छन्।

पाकिस्तानको परराष्ट्र मन्त्रालयले तुरुन्त जवाफ दिँदै भनेको छ, “भारतले केही क्षेत्रमा उल्लंघन गरे पनि पाकिस्तान युद्धविरामको पूर्ण कार्यान्वयनमा प्रतिबद्ध छ।” पाकिस्तानले समस्या समाधानका लागि औपचारिक तहमा संवाद हुनुपर्ने र दुबै देशका सैनिकले संयमता अपनाउनुपर्ने उल्लेख गरेको छ।

पाहलगाम हमला र त्यसपछि सुरु भएको संघर्ष

यो विवाद अप्रिल २२ मा भारत प्रशासित कश्मीरको पाहलगाममा भएको आतङ्ककारी आक्रमणपछि सुरु भएको हो, जहाँ २५ जना भारतीय र एक नेपाली नागरिकको मृत्यु भएको थियो। भारतले उक्त आक्रमणका लागि पाकिस्तान समर्थित समूहहरूलाई दोष दिएको थियो।

त्यसपछि भारतले पाकिस्तान र पाकिस्तान प्रशासित कश्मीरमा ड्रोन, मिसाइल र तोपगोलासहितको सैन्य कारबाही थालेको थियो। पाकिस्तानले भारतको आक्रमणलाई “उकसाविहीन” भनेको छ।

पाकिस्तानका अनुसार भारतको कारबाहीमा ३६ जनाको ज्यान गएको छ भने भारतले पाकिस्तानको गोलीबारीमा २१ जना भारतीय सर्वसाधारणको मृत्यु भएको जनाएको छ।

अमेरिकाको मध्यस्थतामा युद्धविराम घोषणा

चार दिनको संघर्षपछि अमेरिका राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले शनिबार बिहान Truth Social प्लेटफर्ममार्फत युद्धविराम भएको घोषणा गरेका हुन्। अमेरिकी विदेशमन्त्री मार्को रुबियोले भारत र पाकिस्तानका प्रधानमन्त्रीहरू नरेन्द्र मोदी र शहबाज शरिफसँग ४८ घण्टासम्म निरन्तर संवाद गरी सम्झौता गराइएको बताएका छन्।

पाकिस्तानका परराष्ट्रमन्त्रीले पनि युद्धविरामको पुष्टि गर्दै “तीन दर्जनभन्दा बढी देशको कूटनीतिक सहयोगबाट” सहमति सम्भव भएको बताएका छन्।

अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिक्रियाहरू

संयुक्त राष्ट्र महासचिव एंटोनियो गुटेरेसले “तनाव घटाउने सबै प्रयासको स्वागत” गरेका छन्। बेलायतका प्रधानमन्त्री सर कीर स्टार्मरले पनि दुबै पक्षसँग निरन्तर संवादमा रहेको बताएका छन् र युद्धविराम “स्थायी र दिगो” बनाउनुपर्नेमा जोड दिएका छन्।

अब के होला?

कश्मीर भारत र पाकिस्तानले पूर्ण रूपमा आफ्नो ठान्दछन् तर १९४७ मा बेलायतबाट स्वतन्त्रता पाएपछि दुबै देशले आ–आफ्नो भागमा प्रशासन गर्दै आएका छन्। कश्मीर क्षेत्र नै दुई परमाणु शक्ति मुलुकबीच दुई युद्धको मूल कारण रहँदै आएको छ।

युद्धविरामको घोषणाले अस्थायी शान्तिको आशा दिलाए पनि सीमामा पुनः गोलीबारी सुरु हुनु शान्तिप्रक्रियामाथि गम्भीर प्रश्न उठाउँछ। आगामी दिनमा कूटनीतिक संवाद र संयमता नै युद्धविरामलाई दीर्घकालीन बनाउन निर्णायक हुनेछ।

अर्थ संसारमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई [email protected] मा पठाउनु होला। *फेसबुक र ट्वीटरमार्फत पनि हामीसँग जोडिन सकिनेछ । हाम्रो *युटुब च्यानल पनि हेर्नु होला।