नेकपा (माओवादी केन्द्र)का अध्यक्ष पुष्प कमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ तेस्रो पटक प्रधानमन्त्री भएपछि पहिलो विदेश भ्रमण भारतबाटै गर्ने भनेर अन्य देशको भ्रमणलाई पन्छाउँदै अएका छन् । भारतले भने उनलाई अहिलेसम्म निम्तो नै दिएको छैन् । तर, पनि प्रधानमन्त्री प्रचण्ड भारत जान किन आतुर छन् भन्ने चासोको विषय बनेको छ । एउटा सार्वभौम देशका प्रधानमन्त्रीले अर्को देशको प्रधानमन्त्रीले कहिले बोलाउँला भनेर कुरिरहेको विषयले त्यो सार्वभौम देशको इज्जत बढ्छ कि घट्छ भन्ने प्रश्न खडा हुन थालेको छ ।
नेपालको प्रधानमन्त्रीलाई भारत नबोलाएर पूर्वराजालाई निम्तो दिइ मान सम्मानका साथ बोलाएपछि प्रधानमन्त्रीको भारत भ्रमणबारे शंका हुन थालेको छ । संसदमा एक सांसद भन्छन् ‘भारतले नेपालका प्रधानमन्त्रीलाई आउन दिइरहेको छैन । तर पूर्वराजालाई बोलाएर मानसम्मान गरिरहेको छ ।’ यो विषयले निकै चर्चा पायो । र, राजनीतिक जगतमा यो नयाँ विषय नै बन्यो । के भारतले प्रधानमन्त्री प्रचण्डलाई नरुचाएको हो त? भन्ने प्रश्न आफैमा गम्भीर छ ।
पहिलो पटक प्रधानमन्त्री भएपछि प्रचण्ड चीन गए । फर्केर आएपछि कसैले सोधिदियो– नेपालका प्रधानमन्त्रीहरु सुरुमा भारत भ्रमण गर्थे तपाई चाहिँ चीन जानु भयो नी, भनेर । प्रचण्ड त आत्तिहाले । उनले हतार हतार भुल सुधार गर्दै भने – मेरो पहिलो राजनीतिक भ्रमण त भारतबाटै हुन्छ । नेपालमा प्रधानमन्त्री बनेपछि पहिलो भ्रमण भारतमा नै गर्दै आएको जगजाहेर नै छ ।
तर, यसपटक पनि पहिले जस्तै समस्या होला भनेर चीनको बोआओ सम्मेलन परित्याग गरेर प्रधानमन्त्री भारतका लागि तयार भएर बसे । तर भारतबाट निम्तो नआएका कारण उनी वेचैन भएको भनेर राजनीतिक वृत्तमा चर्चा पनि भइरहेको छ । दाहाल प्रधानमन्त्री भएको ५ महिना पुगिसक्दासम्म भारत भ्रमणमा जाने चर्चा पटक–पटक भयो । अन्ततः प्रधानमन्त्री दाहाल यही जेठ तेस्रो साता भारत भ्रमणमा जाने तय भएको भनिएको छ । तर, के यो तालिका फेरि हेरफेर त हुने होइन्? भन्ने प्रश्नले स्थान पाएको छ । किनकी भारतले भने अझैँ प्रधानमन्त्री प्रचण्डको भारत भ्रमणबारे मिती तय गरिसकेको छैन् । भारतका भाजपा गठबन्धन भने तत्काल चुनावमा व्यस्त छ । सोहि कारण पनि प्रधानमन्त्री प्रचण्डको भारत भ्रमणमा अन्यौलता छाएको बुझिन्छ ।
प्रधानमन्त्रीको भारत भ्रमणको तयारीको खाका यस्तो छ, यी एजेण्ड उपर छलफल गर्ने प्रधानमनत्रीको तयारीः
प्रधानमन्त्रीले भारत भ्रमणबारे विश्वास सार्वजनिक रुपमै व्यक्त गरिरहेका छन् । उनले यसपटकको भारत भ्रमण एैतिहासिक हुने दावी गर्दै आएका छन् । भ्रमणका लागि दुवै पक्षले तयारी तिव्र थालेको दाहालले बताएका छन् । यसअघि नै प्रचण्डलाई चीनबाट भ्रमणको निम्तो आइसकेको थियो । तर, पहिलो विदेश भ्रमणको गन्तव्य भारतलाई बनाउन लागि परेका छन् प्रचण्ड । नेपालले विद्युत व्यापार, जलविद्युत आयोजना, रेलमार्ग, सीमालगायतका विषयलाई एजेन्डा बनाउने गरी तयारी गरिसकेको छ ।
यसपटक तीन दिने भ्रमणको लागि भारत जान लागेका हुन प्रधानमन्त्री दाहाल । प्रधानमन्त्री दाहालले विगतका भन्दा यसपटको भ्रमण अर्थपुर्ण हुने बताइरहँदा परराष्ट्रमन्त्रालयले गृहकार्य थालिरहेको छ । मन्त्री साउदले यसअघि पूर्व परराष्ट्रमन्त्री र पूर्व राजदूतहरुसँग छलफल गरिसकेका छन् । प्रधानमन्त्री दाहालले परराष्ट्रमन्त्री साउद, मुख्यसचिव शंकरदास बैरागी, परराष्ट्र सचिव भरत राज पौड्याल, दाहालका मुख्य राजनीतिक सल्लाहकार हरिबोल गजुरेलसँग छलफल गरेका छन् ।
यसअघि नेपालमा बजेटको तयारी तिव्र भएकाले प्रधानमन्त्रीको भारत भ्रमण सरेको बताईएको छ । भारतले प्रचण्डलाई जेठ पहिले हप्ता नै भ्रमणमा आउने गरी निम्तो दिएको बताइएको छ । दुवै देशका अधिकारीहरु बसेर भ्रमणको उपयुक्त मितिबारे प्रस्ताव आदानप्रदान गर्दै आए । तर, पटक पटक मितिबारे दुवै पक्षका लागि उपयुक्त नबनेपछि प्रचण्ड बजेटको तयारीमा केन्द्रित हुने र त्यसपश्चात् भ्रमणमा जाने निचोड निकालिएको थियो ।
यसपटकको पहिलो भ्रमण भरतमा गर्ने बताउँदै आएका प्रधानमन्त्री दाहलको भ्रमण एैतिहासिक बनाउनको लागि नेपाल भारतबीच देखिँदै आएको सिमा समस्याको दिर्घकालिन समधान खोज्न आवश्यक देखिन्छ । दुई देशबीच भएको विद्युतिय व्यापार सम्झौता कार्यन्वयन भएको छैन् । भारतसँग हुँदै आएको १५ खर्ब बराबरको व्यापार घाटा कम गर्ने लगायतका विभिन्न समस्या हटाउनसके मात्र प्रधानमन्त्रीको भ्रमण एैतिहासिक हुनसक्छ । के यो भ्रमण साच्चिकै एैतिहासिक बन्ला ? भन्ने प्रश्न उठ्न थालेको छ ।
अर्थ संसारमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई [email protected] मा पठाउनु होला। *फेसबुक र ट्वीटरमार्फत पनि हामीसँग जोडिन सकिनेछ । हाम्रो *युटुब च्यानल पनि हेर्नु होला।
प्रतिक्रिया दिनुहोस