Like us!
Follow us!
Connect us!
Watch us!

नेपाली सेयर बजारमा बढ़्दो ‘जलन प्रवृत्ति’ : न्यादी हाइड्रोपावरमाथि अफवाह फैलाउनेहरू को हुन्?

अर्थ संसार

सोमबार, २८ माघ २०८१, २० : ५९ मा प्रकाशित

नेपाली सेयर बजारमा बढ़्दो ‘जलन प्रवृत्ति’ : न्यादी हाइड्रोपावरमाथि अफवाह फैलाउनेहरू को हुन्?

नेपालको सेयर बजारमा अहिले एउटा गम्भीर समस्या देखिएको छ—अरूले नाफा कमाएको सहन नसक्ने मानसिकता। कसैले सेयरबाट राम्रो कमायो भने, उसको खुशी मनाउनेभन्दा पनि, त्यसलाई कसरी गिराउने भन्ने षड्यन्त्र गर्नतिर लाग्ने प्रवृत्ति मौलाउँदै गएको छ। यही सोचका कारण अहिले न्यादी हाइड्रोपावरका सेयरमाथि नियोजित रूपमा अफवाह फैलाउने काम भइरहेको छ।

सामाजिक सञ्जालमा चलिरहेको खेल

आजको डिजिटल युगमा सामाजिक सञ्जाल सूचना प्राप्त गर्ने मात्र नभई, हल्ला फैलाउने मुख्य माध्यम बनेको छ। न्यादी हाइड्रोपावरको सेयर मूल्य निरन्तर उकालो लाग्दै गर्दा केही 'लगानीकर्ता' का नाउँमा रहेका व्यक्तिहरू यसलाई झार्ने खेलमा लागिरहेका छन्।

उनीहरू "स्थानीय १५ लाख कित्ता सेयर डिम्याट भइसकेको छैन", "संस्थापक सेयर बजारमा आउन सक्छ" जस्ता हल्ला फैलाएर अनावश्यक डर सिर्जना गर्न खोजिरहेका छन्। जबकि वास्तविकता एकदमै फरक छ। न्यादीको १ करोड ५० लाख कित्ता सेयरमध्ये अधिकांश सेयर पहिले नै डिम्याट भइसकेका छन्, केही मात्रै प्रक्रियामा छन्।

तर, ती अफवाह फैलाउने गिरोहहरूको उद्देश्य वास्तविकता बताउने होइन, बजारलाई प्रभावित पार्ने हो। उनीहरू सेयर मूल्य तल झारेर आफैं सस्तोमा किन्ने प्रयासमा छन्।

न्यादी महँगो भयो? सस्तो भयो? – उत्तर बजारले नै दिन्छ!

हामीले न्यादीको सेयर हाल महँगो छ वा सस्तो छ भन्ने दाबी गर्न खोजेका होइनौं। सेयर बजारमा कुनै पनि सेयरको मूल्य बजारको स्थिति, कम्पनीको वृद्धि, भविष्यको सम्भावना, र लगानीकर्ताको माग र आपूर्तिमा निर्भर हुन्छ।

  • न्यादी अझै माथि जान सक्छ।
  • न्यादी तल पनि आउन सक्छ।

किनभने सेयर बजार एउटा डायनामिक सिस्टम हो, जसमा कम्पनीको भविष्य, विकासका अवसरहरू, र लगानीकर्ताहरूको मनोविज्ञान मुख्य भूमिका खेल्छ। बजारमा कहिलेकाहीं वास्तविक मूल्यभन्दा बढी ‘overvalued’ हुन सक्छ, कहिलेकाहीं मूल्यभन्दा कम ‘undervalued’ हुन सक्छ। तर, मूल्यको वास्तविकता समय र बजारको चालले नै निर्धारण गर्छ।

के गर्नु त?

  • फन्डामेन्टल अध्ययन गर्नुहोस्।
  •  फ्लोरसिट, होल्डिङ्स, एक्कुमुलेसन र डिस्ट्रिब्युसन बुझ्नुहोस्।

सेयर बजारमा यथार्थ अध्ययन गर्ने र आँकडामा भर पर्ने लगानीकर्ता नै सफल हुन्छन्।

किन अरूको नाफा देखेर जलन?

सेयर बजार भनेको लगानी, धैर्य, अनि सही निर्णयको खेल हो। जो सही समयमा सही सेयर किन्छ, उसले राम्रो कमाउँछ। तर, नेपाली सेयर बजारमा "अरूले कमाए, म किन छुटें?" भन्ने नकारात्मक मानसिकता जरा गाड्दै गएको छ।

न्यादीको सेयर ८१४ रूपैयाँ पुग्दा धेरै लगानीकर्ताले राम्रो नाफा लिए, तर कतिपय त्यसलाई देखेर खुसी हुनेभन्दा "अब झार्नुपर्छ" भन्ने मानसिकतामा पुगे। सामाजिक सञ्जालमा नै "यो त धेरै महँगो भइसक्यो", "अब यो ५०० झर्नेवाला छ" भनेर ट्रोल बनाउने, नकारात्मक पोस्ट लेख्ने, अफवाह फैलाउने काम सुरु भयो।

सेयर बजारको ‘गिरोह’ खेल

नेपालको सेयर बजारमा केही गिरोह सक्रिय छन्, जसले नियोजित रूपमा सेयर मूल्य नियन्त्रण गर्ने प्रयास गर्छन्। न्यादी हाइड्रोपावर जस्तो कम्पनीमाथि झूटो सूचना फैलाउनु पनि उनीहरूको एउटै रणनीति हो—

पहिले अफवाह फैलाउने – "स्थानीय सेयर अझै डिम्याट भएको छैन", "संस्थापक सेयर बजारमा आउँदैछ" भनेर भ्रम छर्ने।

लगानीकर्तालाई डराउने – "अब मूल्य झर्छ, अब भाग" भनेर बेच्न दबाब दिने।

सस्तोमा सेयर किन्न पर्खने – जब धेरैले डराएर बेच्न थाल्छन्, तब सस्तोमा किन्ने।

फेरि मूल्य बढाउने – आफ्नो स्वार्थअनुसार मूल्य बढाएर बेच्ने र फाइदा लिने।

यस्तो खेल नयाँ होइन, तर आम लगानीकर्ताले अझै पनि यस्ता चक्रव्यूहमा फस्ने गर्छन्।

अब के गर्ने?

सत्यतथ्य बुझेर मात्र निर्णय लिने – हल्लामा होइन, आधिकारिक स्रोतमा भर पर्ने।

धैर्य गर्ने र बजार बुझ्ने – बजारमा उतारचढ़ाव हुन्छ, तर घबराएर बेच्ने होइन।

अफवाह फैलाउनेहरूसँग सचेत रहने – फेसबुक, टेलीग्राम, ट्वीटरमा जे सुनिन्छ, त्यही सत्य हुँदैन।

नियामक निकायलाई दबाब दिने – नेपाल धितोपत्र बोर्डले यस्ता अफवाह फैलाउनेलाई कारबाही गर्नुपर्छ।

नेपाली सेयर बजारमा नाफा कमाउन बुद्धि र धैर्य चाहिन्छ, न कि जलन! यदि अरूले कमाएको देखेर मन दुख्छ भने, जलन गर्ने होइन, सिक्ने प्रयास गर्नुपर्छ। सेयर बजार प्रतिस्पर्धाको खेल हो, षड्यन्त्रको होइन! 

अर्थ संसारमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई [email protected] मा पठाउनु होला। *फेसबुकट्वीटरमार्फत पनि हामीसँग जोडिन सकिनेछ । हाम्रो *युटुब च्यानल पनि हेर्नु होला।

ताजा समाचार

छुटाउनुभयो कि?

सम्बन्धित खबर

धेरै पढिएको