अर्थ संसार
काठमाडौं– उत्पादनशिल काममा खर्च गरे, त्यसले थप पैसा पनि कमाउँछ, मुलुक आर्थिक रुपमा बसल बनाउँदै लैजान्छ । तर नेपामला भने रक्सी र चुरोटमा नै ठूलो धनराशी खर्च हुने गरेको पाइएको छ । चुरोट र रक्सीमा खर्च हुने पैसाको तथ्यांक डरलाग्दो रहेको पाइएको छ ।
विलाशिताका वस्तुमा बढी रकम खर्च गरेर मुलुकलाई क्रमशः परनिर्भर बनाउन हामी आफै सक्रिय रहेको पाइएको छ । यो कुनै गैरसरकारी तथ्यांक होइन प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद् कार्यालय मातहत रहेको केन्द्रीय तथ्यांक विभागले हालै सार्वजनिक गरेको चौथो वार्षिक घरपरिवार सर्वेक्षणको नतिजाले देखाएको छ ।
आर्थिक वर्ष ०७२/०७३ मा सञ्चालित चौथो वार्षिक घरपरिवार सर्वेक्षणको संक्षिप्त नतिजामा गत वर्ष नेपालीले मदिरा र सुर्तिजन्य वस्तु उपभोगमा मात्रै रु ८९ अर्ब बढी खर्च गरेको उल्लेख छ । गत वर्ष मदिराजन्य वस्तुमा रु ५३ अर्ब २६ करोड ४१ लाख खर्च भएको छ ।
यस्तै, सुर्तिजन्य वस्तुमा रु ३५ अर्ब ८२ करोड ७० लाख खर्च भएको छ । यो कुल उपभोगको ९.२६ प्रतिशत खर्च हो । प्रतिशतका आधारमा मदिरामा ५.५६ र सुर्तिजन्य पदार्थमा ३.७० प्रतिशत खर्च भएको अध्ययनले देखाएको छ । गत वर्ष नेपालीले खाद्य र गैरखाद्य गरी कुल रु १८ खर्ब २५ अर्ब २९ करोड ९० लाख राबरको वस्तु उपभोगमा खर्च गरेका छन् ।
अघिल्लो वर्षको तुलनामा उपभोग खर्च रु २ खर्ब ३ अर्ब २५ करोड बढेको छ । अघिल्लो वर्ष रु १६ खर्ब २२ अर्ब ४ करोड रुपैयाँ उपभोगमा खर्च भएको थियो । गत वर्ष खाद्यान्नमा रु ८ खर्ब ५४ अर्ब ४२ करोड खर्च भएको छ । यस्तै, गैरखाद्यमा रु ९ खर्ब ७० अर्ब ८७ करोड खर्च भएको छ ।
बर्सेनी उपभोग खर्च बढ्दै गएको केन्द्रीय तथ्यांक विभागले सार्वजनिक गरेको चौथो वार्षिक घरपरिवार सर्वेक्षणको नतिजाले देखाएको छ । यसका लागि घरपरिवारबाट तथ्यांक संकलन गरिएको थियो ।
रेष्टुरेन्टमा खानेले मात्रै तिरे १८ अर्ब
यस्तै, पश्चिमा एवम् शहरी संस्कृति पनि क्रमशः मुलुक भित्र बढ्दै गएको पाइएको छ । तथ्यांकअनुसार नेपालीले रेष्टुरेन्टमा मात्रै खाना खादा वा अन्य खाद्य पदार्थ उपभोग गर्दा रु १८ अर्ब ८८ करोड ७९ लाख खर्च गरेका छन् । गैरमदिरा खाद्यान्नमा रु ७ अर्ब ९२ करोड ७३ लाख, चिया तथा कफीमा रु ६ अर्ब २३ करोड, मसलाजन्य वस्तुमा रु ३३ अर्ब ७१ करोड ७७ लाख, चिनी र चिनिजन्य वस्तुमा रु २४ अर्ब ९० लाख खर्च भएको छ ।
तरकारी किन्न एक खर्ब बढी खर्च
तथ्यांक विभागको तथ्यांकअनुसार नेपालीले तरकारीमा मात्रै १ खर्ब ६ अर्ब ६३ करोड खर्च गरेका छन् । त्यसमा भारतबाट आयात हुने तरकारी सबैभन्दा बढी रहेको पाइएको छ । फलफूलमा रु ३५ अर्ब ८३ करोड ६१ लाख, घिउ र तेलमा रु ६३ अर्ब ४९ करोड ८६ लाख, अण्डा तथा दूधजन्य वस्तुमा रु ७३ अर्ब ८७ करोड ६० लाख खर्च भएको छ ।
माछा र मासुमा मात्रै एक खर्ब
नेपालीले गत वर्ष मात्रै रु एक खर्ब २८ अर्ब २६ करोडको माछा र मासु खरिद गरेका छन् । नेपालमा क्रमशः युवाको पलायन बढ्दै गएकाले विदेशबाट आयात भएको माछा र मासुमा नै नेपालीको उक्त परिमाणको रकम खर्च भएको हो । त्यस्तै गेडागुडीजन्य वस्तुमा रु २ खर्ब ५५ अर्ब ५६ करोड खर्च भएको विभागले जनाएको छ ।
घरपरिवार सर्वेक्षणअनुसार ग्रामीण क्षेत्रमा प्रतिव्यक्ति वार्षिक उपभोग खर्च औसत रु ५२ हजार ७ र सहरी क्षेत्रमा औसत रु १ लाख १ हजार ६५९ छ । ग्रामीण क्षेत्रको तुलनामा सहरी क्षेत्रको प्रतिव्यक्ति वार्षिक उपभोग खर्च करिब दोब्बर रहेको छ ।
सर्वेक्षणको लागि तथ्यांकीय विधिबाट छानिएका सहरी क्षेत्रका १५०, गणना क्षेत्रबाट २ हजार २५० घरपरिवार तथा ग्रामीण क्षेत्रअन्तर्गतका १५० गणना क्षेत्रबाट २ हजार २५० घरपरिवार गरी साढे ४ हजार नेपाली घरपरिवारको जम्मा उपभोग खर्च निकालिएको थियो ।
शहरी क्षेत्रमा बढी गाँउमा कम
यस अवधिमा ग्रामीण घरपरिवारको वार्षिक औसत उपभोग खर्च रु २ लाख ४८ हजार ८९३ छ । सहरी घरपरिवारको वार्षिक औसत उपभोग खर्च झण्डै दोब्बर बढी अर्थात् रु ४ लाख ३१ हजार ३३७ रहेको छ । नेपाली घरपरिवारको वार्षिक औसत उपभोग खर्च रु ३ लाख २२ हजार ७३० छ ।
यस अवधिमा घरपरिवारले गरेको कुल उपभोग खर्चलाई खाद्य उपभोग खर्च र गैरखाद्य उपभोग खर्चमा बाँड्दा सहरी घरपरिवारको खाद्य उपभोग खर्च ४४.९ तथा गैरखाद्य उपभोग खर्च ५५.१ प्रतिशत छ ।
ग्रामीण घरपरिवारको खाद्य उपभोग खर्च ५९.८ तथा गैरखाद्य उपभोग खर्च ४०.२ प्रतिशत छ । समग्र नेपाली घरपरिवारको खाद्य उपभोग खर्च ५३.८ तथा गैरखाद्य उपभोग खर्च ४६.२ प्रतिशत रहेको विभागले जनाएको छ ।
अर्थ संसारमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै
गुनासो,
सूचना तथा सुझाव
भए हामीलाई
[email protected] मा पठाउनु होला। *फेसबुक र ट्वीटरमार्फत
पनि
हामीसँग
जोडिन सकिनेछ । हाम्रो *युटुब
च्यानल पनि
हेर्नु होला।
_20241115084915.jpg)
प्रतिक्रिया दिनुहोस