इतिहासमै पहिलोपटक अमेरिका शीर्ष १० बाट बाहिर, सिंगापुर पुनः विश्वको सबैभन्दा शक्तिशाली पासपोर्ट, नेपालको अवस्था कमजोर

लण्डनस्थित ग्लोबल सिटिजनसिप र रेसिडेन्स एभाइजरी फर्म Henley & Partners द्वारा प्रकाशित ताजा त्रैमासिक प्रतिवेदन अनुसार, अमेरिकी राहदानी (US Passport) २० वर्षमा पहिलोपटक विश्वकै शीर्ष १० सबभन्दा शक्तिशाली राहदानीको सूचीबाट बाहिर परेको छ।

सिंगापुर पहिलो, कोरिया र जापान पछिपछि

२०२५ को Henley Passport Index अनुसार सिंगापुर विश्वकै सबभन्दा शक्तिशाली राहदानी बनेको छ, जसका नागरिकहरूले १९३ देशमा भिसा बिना प्रवेश पाउँछन्। दक्षिण कोरिया १९० देश र जापान १८९ देशको भिसामुक्त पहुँचसहित क्रमशः दोस्रो र तेस्रो स्थानमा छन्।

युरोपेली देशहरूजस्तै जर्मनी, इटाली, लक्जेमबर्ग, स्पेन र स्विट्जरल्यान्डले १८८ देशमा भिसामुक्त प्रवेशसहित शीर्ष पाँच स्थानमा आफ्नो उपस्थिति कायम गरेका छन्।

शीर्ष १० शक्तिशाली राहदानीहरू

Henley Passport Index अनुसार, विश्वका शीर्ष १० शक्तिशाली राहदानीहरूमा सिंगापुर, दक्षिण कोरिया, जापान, जर्मनी, इटाली, लक्जेमबर्ग, स्पेन, स्विट्जरल्यान्ड, फ्रान्स, आयरल्यान्ड, नेदरल्याण्ड्स, डेनमार्क, बेल्जियम, फिनल्यान्ड, नर्वे, पोर्चुगल, स्वीडेन, न्युजिल्याण्ड, ग्रीस, हंगेरी र अन्य युरोपेली राष्ट्रहरू छन्। ती देशका नागरिकहरू १८६ देखि १९३ देशसम्म भिसा बिना यात्रा गर्न सक्छन्।

अमेरिकाको राहदानी १२औं स्थानमा झर्‍यो

अमेरिकी राहदानी अब १२औं स्थानमा पुगेको छ, जहाँ यो मलेसियासँग बराबरीमा छ।
२०१४ मा अमेरिकाको राहदानी विश्वकै पहिलो स्थानमा थियो — त्यो बेला यसले सबैभन्दा बढी देशमा भिसामुक्त प्रवेशको सुविधा दिथ्यो। तर २०२५ जुलाईमा यो सूचीमा १०औं स्थानमा झर्‍यो, र अक्टोबरमा झन् तल झर्दै १२औं स्थानमा पुगेको हो।

किन घट्यो अमेरिकी राहदानीको शक्ति?

CNN को रिपोर्ट अनुसार, अमेरिकाको राहदानीको शक्ति घट्नुमा पछिल्ला महिनाहरूमा भएका कूटनीतिक र नीतिगत परिवर्तनहरूको भूमिका छ।
ब्राजिलले २०२५ अप्रिलमा अमेरिका, क्यानडा र अष्ट्रेलियाका यात्रुका लागि भिसामुक्त प्रवेश समाप्त गरेको थियो। चीनले जर्मनी र फ्रान्सजस्ता युरोपेली राष्ट्रहरूलाई नयाँ भिसामुक्त नीति लागू गर्दा अमेरिकालाई त्यसभित्र समावेश गरेन।

यसका अतिरिक्त, पपुआ न्यूगिनी र म्यानमारले पनि आफ्नो प्रवेश नीति परिवर्तन गर्दा केही देशहरूको सूचक सुधारियो भने अमेरिकाको अझै कमजोर बन्यो। सोमालियाले नयाँ ई–भिसा प्रणाली लागू गर्दा र भियतनामले अमेरिकालाई आफ्नो भिसामुक्त सूचीमा नराख्दा अमेरिकी राहदानी थप प्रभावित भयो।

नेपालको राहदानी पनि तल झर्‍यो

नेपाल पनि यो सूचीमा तल झरेको छ। Henley Passport Index अनुसार, २०२५ अक्टोबरमा नेपाल १०१औं स्थानमा पुगेको छ, जबकि यसअघि ९८औं स्थानमा थियो। यसको अर्थ नेपाली नागरिकहरूले अझै सीमित संख्याका देशहरूमा मात्र भिसा बिना यात्रा गर्न सक्छन्। वर्तमान अवस्थाले नेपालका नागरिकहरूको अन्तर्राष्ट्रिय गतिशीलता सीमित रहेको स्पष्ट देखाउँछ, जुन आर्थिक, कूटनीतिक र प्रवास सम्बन्धी नीति सुधारको आवश्यकता जनाउँछ।

सूचक कसरी बनाइन्छ?

Henley Passport Index ले विश्वका सबै देशका राहदानीहरूलाई तिनका नागरिकहरूले भिसा बिना प्रवेश गर्न सक्ने गन्तव्य देशहरूको संख्याका आधारमा अंक प्रदान गर्छ। यो सूचक International Air Transport Association (IATA) को आधिकारिक डाटामा आधारित हुन्छ।

अर्थ संसारमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई [email protected] मा पठाउनु होला। *फेसबुक र ट्वीटरमार्फत पनि हामीसँग जोडिन सकिनेछ । हाम्रो *युटुब च्यानल पनि हेर्नु होला।