सेयर बजार संकट : नेप्सेको विवादित नियमले लगानीकर्ताको विश्वास किन डगमगायो ?

पछिल्ला केही हप्तादेखि नेपालकै पूँजी बजार निरन्तर दबाबमा परेको छ। नेपाल राष्ट्र बैंकको सकारात्मक मौद्रिक नीतिबाट उत्साहित बनेर ३,००० माथिको सूचक पार गरेको नेप्से परिसूचक अहिले घट्दै २,७५७.९७ बिन्दुमा झरेको छ।

दैनिक कारोबारको मात्रा पनि निकै खुम्चिएको छ। अघिल्लो महिनासम्म १५–२० अर्ब रुपैयाँसम्म हुने कारोबार हाल पाँच अर्ब रुपैयाँ नाघ्न समेत हम्मे परेको छ। सूचक र कारोबार दुबै ओरालो लागेपछि बजारमा उत्साहभन्दा बढी निराशा छाएको छ।

राष्ट्र बैंकको नीतिपछि हौसिएका लगानीकर्ताले ठूलो मात्रामा लगानी बढाएका थिए। तर हाल देखिएको विपरीत परिस्थितिले उनीहरू निराश बनेका छन्। लगानी योग्य वातावरण सिर्जना हुँदाहुँदै पनि बजार ओरालो लागेपछि लगानीकर्ताले सामाजिक सञ्जालमा असन्तुष्टि पोख्न थालेका छन् र पूँजी बजार सुधारका माग चौतर्फी रूपमा उठिरहेका छन्।

अन्तिम १५ मिनेटको नियम : विवाद र असन्तुष्टि

हालको गिरावटलाई धेरै लगानीकर्ताले सामान्य बजार चक्रभन्दा बढी, नियामक निकायको निर्णयसँग जोडेर हेरेका छन्। विशेषगरी नेप्सेले ल्याएको “अन्तिम १५ मिनेटको औसत मूल्य गणना गर्ने नियम” बजार संकटको मूल कारण भएको उनीहरूको ठहर छ।

यस नियमले पूँजी बजारप्रति विश्वास घटाएको र बजारलाई थप असुरक्षित बनाएको भन्दै लगानीकर्ताले खुलेआम विरोध गरिरहेका छन्। सामाजिक सञ्जालदेखि लगानीकर्ता समूहसम्म सबैले यसलाई तत्काल खारेज गर्नुपर्ने माग गरेका छन्।

लगानीकर्ताको आरोप छ— अन्तिम १५ मिनेटमा ठूला खेलाडीहरूले कृत्रिम रूपमा मूल्य तल झार्छन् र औसत मूल्यलाई आफ्नो पक्षमा मोड्छन्। यसरी हजारौं साना लगानीकर्ताको सम्पत्ति क्षणभरमै गुम्ने अवस्था आउँछ।

लगानीकर्ताको आवाज

लगानीकर्ताहरू अहिले स्पष्टसँग भन्छन् — “यो नियम खारेज गरिनुपर्छ।” अधिकांश लगानीकर्ताले सामाजिक सञ्जाल, समूह छलफल र बैठकमार्फत आफ्नो विरोध सार्वजनिक गरिसकेका छन्। उनीहरूको प्रश्न छ— जब यति धेरै लगानीकर्ताको माग छ, नेप्से किन मौन छ? के नेप्से साँच्चिकै लगानीकर्ताको संस्था हो कि ठूला खेलाडीहरूको मात्र संरक्षणकर्ता?

ज्ञापनपत्र र सुधारका माग

लगानीकर्ताले हालै नेप्से र सम्बन्धित नियामक निकायलाई ज्ञापनपत्र बुझाउँदै पूँजी बजार सुधारका विभिन्न माग प्रस्तुत गरेका छन्। विशेषगरी औसत मूल्य गणना गर्ने प्रणाली पारदर्शी नभएकाले तत्काल निष्क्रिय पार्नुपर्ने उनीहरूको जोड छ।

ज्ञापनपत्रमा सेयर होल्डिङ संरचनामा समानता ल्याउने, राइट सेयरमा नियन्त्रण गर्ने, अवैधानिक कारोबार रोक्ने, संस्थागत सुशासन बलियो बनाउने लगायतका मागहरू पनि समावेश छन्।

नेपालको सेयर बजार अहिले संवेदनशील मोडमा उभिएको छ। एकातिर विवादास्पद नियम, अर्कोतिर लगानीकर्ताको निराशा, र पूँजी प्रवाहमा आएको कमीले बजारको अस्तित्वमै प्रश्न उठाएको छ।

लगानीकर्ताले स्पष्ट माग गरेका छन् — “अन्तिम १५ मिनेटको नियम खारेज गर।” तर नेप्से अझै मौन छ।

अर्थ संसारमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई [email protected] मा पठाउनु होला। *फेसबुक र ट्वीटरमार्फत पनि हामीसँग जोडिन सकिनेछ । हाम्रो *युटुब च्यानल पनि हेर्नु होला।