अर्थ संसार, काठमाडौं– काठमाडौं धितोपत्र बोर्डले लामो समयदेखि लगानीकर्ताकले गर्दै आएको धितोपत्र दलाललाई तिर्नु पर्ने कमिसन घटाउने माग आँखामा छारो हाल्ने गरी घटाएको छ । समग्रमा ३३ प्रतिशतले ब्रोकर कमिसन घटाउने निर्णय बोर्डले गरेको छ । पछिल्लो समय नेपालको धितोपत्र बजारमा ८५ प्रतिशत भन्दा बढी कारोबार अनलाईन मार्फत हुने गरेकोे ।
लगानीकर्ताले धितोपत्र ट्रान्सफर पनि इलेक्ट्रोनिक माध्यम (इडिआइएस) बाट गदैै आएका छन् । यसले गर्दा धितोपत्र दलालको भूमिका खुम्चिँदै गएका बेला कमिसन रकम अचाक्ली भएको भन्दै लगानीकर्ताहरुले त्यसलाई घटाउन माग गर्दै आएका थिए । बोर्डले धितोपत्र दलालहरुको प्रभावमा परेर ब्रोकर कमिसन न्युन मात्रामा घटाएको लगानीकर्ताहरुको आरोप छ । धितोपत्र बोर्डले घटाएको कमिसन आफूहरुलाई चित्त नबुझेको इन्भेस्टर्स फोरमका अध्यक्ष छोटेलाल रौनियार बताउँछन् । हामी दलाललाई तिर्ने कमिसन अधिकतम ०.२५ प्रतिशत बनाउनु पर्छ भनेर माग गर्दै आएका छौं, उनले भने, बोर्डले न्युनतम पनि त्यो भन्दा बढी (२७ प्रतिशत) बनाएको छ । बोर्डले हाम्रो माग सम्बोधन गरेन ।
रौनियारले १ करोडभन्दा बढीको कारोबारमा ०.२७ प्रतिशत कमिसन लगाउने भनेर घटाएजस्तो गरे पनि त्यत्रो कारोबार एकै पटक कसैले नगर्ने बताए । बोर्डले कमिसन घटाएर५०,००० सम्मको कारोवारमा ०.४० प्रतिशत, ५०,००० भन्दामाथि रु. ५,००,००० सम्मको कारोवारमा ०.३७ प्रतिशत, ५,००,००० भन्दामाथि २०,००,००० सम्मको कारोवारमा ०.३४ प्रतिशत, २०,००,००० भन्दामाथि १,००,००,००० सम्मको कारोवारमा ०.३० प्रतिशत र १,००,००,००० भन्दा माथि जतिसुकैको कारोवारमा पनि ०.२७ प्रतिशत कमिसन तोकेको छ ।
यस्तै सामुहिक लगानी कोषको इकाई तथा अन्य धितोपत्रको हकमा धितोपत्र दलाली वापत लिन पाउने सेवा शुल्कः ५,००,००० सम्मको कारोवारमा ०.१५ प्रतिशत, ५,००,००० भन्दामाथि ५०,००,००० सम्मको कारोवारमा ०.१२ प्रतिशत र ५०,००,००० भन्दामाथि जतिसुकैको कारोवारमा ०.१० प्रतिशत शुल्क लिन पाउने ब्यवस्था गरिएको छ ।
यसअघि लगानीकर्ताहरुले लगानीकर्ताले ५० हजार रुपैयाँसम्मको सेयर किनबेचमा कारोबार रकमको ०.६ प्रतिशत कमिसन तिर्नुपर्छ । ५० हजारदेखि ५ लाख रुपैयाँसम्मको किनबेचमा ०.५५ प्रतिशत, ५ लाखदेखि २० लाखसम्मको कारोबारमा ०.५० प्रतिशत र २० लाखदेखि १करोडसम्मको कारोबारमा ०.४५ प्रतिशत र सोभन्दा माथिको कारोबारमा ०.४० प्रतिशत कमिसन तिरदै आएका थिए । इन्भेस्टर्स फोरमका अध्यक्ष रौनियार कारोबार रकम बढेका बेला लागत घटाउनु पर्ने बताउँछन् ।
नयाँ कमिसन किन्दा बेच्दा दुवैले तिर्नु पर्ने भएकाले सोचेभन्दा धेरै भएको बताए । लगानीकर्ताहरुका संगठनका प्रतिनिधिहरु बसेर के गर्ने भनेर निर्णय निर्णय गर्ने उनले बताए । अन्यत्रको अभ्यास हेर्ने हो भने नेपालको कमिसन धेरै भएको उनको भनाइ छ । भारतमा ब्रोकरले ब्रोकर कमिसन लिन्नँ भन्न पनि पाइन्छ । त्यहाँ ब्रोकरकहाँ एक पटक खाता खोल्दा एकमुष्ट १० हजार रूपैयाँ तिरेपछि बर्षभरि जतिसुकै कारोबार गरे पनि अतिरिक्त कमिसन नलाग्ने त्यहाँका ब्रोकरहरूले व्यवस्था गरेका छन् ।
नेपालमा भने ०.४० प्रतिशतभन्दा कम कमिसन लिन्नँ भन्नै पाइँदैन । उत्तरको छिमेकी चीनमा औसत ब्रोकर कमिसन ०.०३१ प्रतिशत मात्रै छ। नेपाल पूँजी बजार लगानीकर्ता संघकी अध्यक्ष राधा पोखरेल पनि आफूहरुको माग अनुसार ब्रोकर कमिसन नघटेको बताउँछिन् । बजारमा दैनिक अर्बौंको कारोबार भइरहेको छ, उनले भनिन्, कारोबारको भोलुम हेर्दा अहिले घटाइएको कमिसन अत्यधिक हो । हाम्रो मागलाई धितोपत्र बोर्डले संबोधन गरेन ।
उनले आफूहरुले अधिकतम ०.२५ प्रतिशत कमिसन कायम हुनु पर्छ भनिरहँदा सामान्य लगानीकर्ताले त्यो पनि धेरै भयो, अधिकतम ०.१० भन्दा हुनुहुँदैन भनेको स्मरण गर्दै पोखरेलले बोर्डले अझै कमिसन घटाउनु पर्ने बताइन् । सेयर ब्रोकर्स एसोसिएसन अफ नेपालका अध्यक्ष सन्तोष मैनाली भने आफूहरुको अपेक्षा भन्दा बोर्डले धेरै कमिसन घटाएको बताउँछन् । हामीले घट्ने ठाउँ देखेका थिएनौं । उनले भने, अहिलेको कारोबार भोलुम हेर्दा ठिकै होला । दीर्घकालमा भने यसले ब्यवसायलाई नै प्रभाव पार्न सक्छ ।
अर्थ संसारमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै
गुनासो,
सूचना तथा सुझाव
भए हामीलाई
[email protected] मा पठाउनु होला। *फेसबुक र ट्वीटरमार्फत
पनि
हामीसँग
जोडिन सकिनेछ । हाम्रो *युटुब
च्यानल पनि
हेर्नु होला।
_20241115084915.jpg)
प्रतिक्रिया दिनुहोस