चीनले विश्वकै सबैभन्दा ठूलो जलविद्युत बाँध निर्माणको स्वीकृति

चीनले विश्वको सबैभन्दा ठूलो जलविद्युत परियोजनाको निर्माण स्वीकृत गरेको छ। यो महत्वाकांक्षी परियोजना तिब्बती पठारको पूर्वी भागमा यार्लुङ जाङ्बो नदीको तल्लो तहमा निर्माण गरिनेछ। पावर कन्स्ट्रक्सन कर्पोरेशन अफ चाइनाले दिएको जानकारीअनुसार, यो बाँधले वार्षिक ३०० अर्ब केडब्ल्यूएच बिजुली उत्पादन गर्ने क्षमता राख्नेछ। यो क्षमता हाल विश्वकै सबैभन्दा ठूलो मध्य चीनको थ्री गर्जेस बाँधको तुलनामा तीन गुणा बढी हो। थ्री गर्जेस बाँधले वार्षिक ८८.२ बिलियन केडब्ल्यूएच बिजुली उत्पादन गर्दछ।

महत्वाकांक्षी उद्देश्यहरू

यो परियोजना चीनका लागि धेरै हिसाबले महत्वपूर्ण छ। सरकारी अधिकारीहरूका अनुसार यो बाँधले चीनको कार्बन पिकिङ (कार्बन उत्सर्जनको उच्चतम स्तरमा पुग्ने लक्ष्य) र कार्बन तटस्थता लक्ष्य हासिल गर्न मद्दत गर्नेछ। साथै, जलविद्युत ऊर्जा उत्पादनका कारण देशको इन्जिनियरिङ, निर्माण, र अन्य औद्योगिक क्षेत्रहरूलाई प्रोत्साहन दिनेछ। परियोजनाबाट तिब्बत क्षेत्रमा रोजगारीका नयाँ अवसरहरू पनि सिर्जना हुने अपेक्षा गरिएको छ।

चुनौतीपूर्ण भूगोल र इन्जिनियरिङ समस्या

यार्लुङ जाङ्बो नदीको यो खण्ड करिब ५० किलोमिटरको दुरीमा फैलिएको छ। यस क्षेत्रको उचाइ २,००० मिटर (६,५६१ फीट) रहेको छ। यसले बाँध निर्माणका लागि कठिन इन्जिनियरिङ चुनौती खडा गरिरहेको छ। उचाइका कारण जलविद्युत उत्पादनका लागि आवश्यक ऊर्जा सम्भावना अत्यन्त उच्च छ, तर निर्माण कार्य निकै जटिल हुनेछ।

आर्थिक पक्ष

यो परियोजनाको अनुमानित लागत ३४ अर्ब ८३ करोड अमेरिकी डलर हुनेछ। यसमा बाँध निर्माण मात्र होइन, विस्थापित हुने स्थानीय बासिन्दाहरूको पुनर्स्थापना र पुनर्वास योजना पनि समावेश छ। परियोजनाका कारण १४ लाख जनसंख्या विस्थापित हुने अनुमान गरिएको छ। तर, तिब्बत क्षेत्रमा कति मानिस विस्थापित हुनेछन् भन्ने विषयमा स्पष्ट जानकारी भने अधिकारीहरूले खुलाएका छैनन्।

पर्यावरण र सामुदायिक प्रभाव

यस्तो ठूलो परियोजनाले सकारात्मक र नकारात्मक दुवै प्रकारका प्रभाव पार्नेछ। जलविद्युत उत्पादनका कारण चीनको ऊर्जा आवश्यकता पूरा गर्ने मुख्य स्रोत बन्नेछ। तर, परियोजनाबाट विस्थापित हुने मानिसहरूको पुनर्स्थापनामा हुने चुनौतीहरू, तिब्बतको स्थानीय संस्कृति र पारिस्थितिक प्रणालीमा हुने प्रभावहरूबारे चिन्ताहरू उठिरहेका छन्।

वैश्विक दृष्टिकोण

यस परियोजनाले चीनलाई विश्वको ऊर्जा नेतृत्वमा एक कदम अगाडि लैजाने अपेक्षा गरिएको छ। तर, यार्लुङ जाङ्बो नदी ब्रह्मपुत्र नदीको मुख्य स्रोत भएकाले यो परियोजनाले भारत र बंगलादेश जस्ता तल्लो तटीय देशहरूसँग विवाद बढा

अर्थ संसारमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई [email protected] मा पठाउनु होला। *फेसबुक र ट्वीटरमार्फत पनि हामीसँग जोडिन सकिनेछ । हाम्रो *युटुब च्यानल पनि हेर्नु होला।