नेपालको रेटिङ सुधार: विदेशी लगानी र पुँजी बजारका लागि ठूलो अवसर

नेपालले पहिलो पटक अन्तर्राष्ट्रिय रेटिङ एजेन्सी ‘फिच’ द्वारा ‘सोभरेन क्रेडिट रेटिङ’ प्राप्त गरेको छ, जसमा नेपाललाई ‘बीबी माइनस’ रेटिङ दिइएको छ। यो रेटिङले नेपालको आर्थिक स्थितिको मूल्याङ्कन प्रस्तुत गर्दछ र यसको महत्त्वपूर्ण प्रभाव नेपाली अर्थतन्त्रमा पार्न सक्छ। यस लेखमा हामी यस रेटिङले नेपालमा विदेशी लगानी आकर्षित गर्न कसरि मद्दत पुर्याउँछ र स्टक मार्केटको वृद्धिमा कस्तो योगदान पुर्याउँछ भन्ने कुरा विश्लेषण गर्नेछौं।

१. अन्तर्राष्ट्रिय रेटिङ र विदेशी लगानी

सार्वभौम क्रेडिट रेटिङले एक देशको साख मूल्यांकन गर्छ र यसले वैश्विक लगानीकर्ताहरूलाई एक देशको ऋण फिर्ता गर्न सक्ने क्षमता, आर्थिक स्थिरता र समग्र लगानीको वातावरण बारे जानकारी दिन्छ। नेपालले प्राप्त गरेको ‘बीबी माइनस’ रेटिङले नेपालको वित्तीय अवस्था र सरकारको क्रेडिट क्षमता बारे निश्चित संकेत प्रदान गर्दछ। यो रेटिङ नेपालमा विदेशी लगानी आकर्षित गर्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्न सक्छ, विशेष गरी यदि नेपालले आफ्नो आर्थिक सुधारका प्रयासलाई निरन्तरता दिन्छ भने।

‘बीबी माइनस’ रेटिङले नेपाललाई विदेशबाट ऋण जुटाउन र लगानी आकर्षित गर्न मद्दत पुर्याउन सक्छ। यदि नेपालको सरकारले राजनीतिक स्थिरता र सुधारका योजनाहरूलाई प्रभावकारी रूपमा कार्यान्वयन गर्न सक्छ भने, यसले नेपालको रेटिङलाई माथि उठाउन सक्छ र त्यसपछि विदेशी लगानीको प्रवेश थप सजिलो हुनेछ।

२. स्टक मार्केटमा सुधारको अवसर

नेपालको रेटिङमा सुधारसँगै स्टक मार्केटको लागि पनि सकारात्मक प्रभाव पार्न सक्ने सम्भावना रहेको छ। जब नेपाललाई अन्तर्राष्ट्रिय क्रेडिट रेटिङ प्राप्त हुन्छ, यसले नेपालका वित्तीय बजारलाई थप आकर्षक बनाउँछ। विदेशी लगानीकर्ताहरू र पुँजी बजारमा लगानी गर्ने संस्थाहरूलाई यो रेटिङ महत्वपूर्ण जानकारीको स्रोत बन्न सक्छ।

नेपालको स्टक मार्केटले त्यस्ता कम्पनीहरूलाई फाइदा पुर्याउन सक्छ जसले उच्च जोखिमको सामना गर्न सक्ने क्षमता प्रदर्शन गर्छन्। यदी नेपालले राजनीतिक स्थिरता र सुधारहरूमा प्रगति गर्न सक्छ भने, यसले स्टक मार्केटमा पनि वृद्धि ल्याउन सक्छ। थप रूपमा, नेपालको रेटिङमा सुधारले ऋणपत्र जारी गर्ने प्रक्रियालाई सहज बनाउँछ, जसले कम्पनीहरूलाई थप पुँजी जुटाउन मद्दत पुर्याउँछ र यसले पुँजी बजारको वृद्धिमा सकारात्मक प्रभाव पार्न सक्छ।

३. सुधारका लागि मार्गदर्शन

फिच रेटिङ एजेन्सीले नेपालमा केही प्रमुख कमजोरीहरू पनि उल्लेख गरेको छ, जस्तै सरकारी वित्तीय व्यवस्थापनमा समस्या, राजस्व र पुँजीगत खर्चको वृद्धिमा कमी, सार्वजनिक ऋणको बृद्धि, र कानूनी सुधारमा ढिलाइ। यी सबै कमजोरीहरूको सुधारले नेपालको रेटिङलाई सुधार गर्न मद्दत पुर्याउन सक्छ।

नेपालको रेटिङसँगै सुधारका अवसर पनि खुल्छ। रेटिङले नेपालका लागि अतिरिक्त कर्जा लिन र विदेशी लगानीको आकर्षण बढाउन मार्गदर्शन गर्नेछ। यदि नेपालले ती सबै सुधारहरू सफलतापूर्वक लागू गर्न सक्छ भने, आगामी वर्षहरूमा रेटिङको स्तर उच्च हुनेछ र यो विदेशी लगानीकर्ताहरूको लागि अझ आकर्षक बन्नेछ।

४. नेपालको वित्तीय स्थिति र सुधारका सम्भावनाहरू

फिचले नेपालको वित्तीय क्षेत्रलाई सबल भनेको छ, यद्यपि सरकारी वित्तमा समस्याहरू रहेका छन्। यसका साथै, नेपालको निरन्तर सरकार परिवर्तन गर्ने प्रवृत्तिले अस्थिरता पैदा गर्न सक्छ, जुन लगानीकर्ताहरूका लागि चिन्ता भनेको छ। यस अस्थिरताबाट बच्न र सुधारको प्रक्रिया सुदृढ बनाउन नेपाल सरकारलाई निरन्तर कदम चाल्न आवश्यक छ।

नेपालले २०७५/७६ को बजेटमार्फत सार्वभौम क्रेडिट रेटिङको घोषणा गरेको थियो र सोही अनुसार रेटिङ प्रक्रिया शुरु भएको थियो। यस प्रक्रियामा रेटिङ एजेन्सीहरूले नेपालको वित्तीय र राजनीतिक स्थितिको मूल्याङ्कन गरेका थिए र नेपाललाई सुधारको मार्गमा अघि बढ्नका लागि एक स्पष्ट मार्गदर्शन दिएको छ।

नेपालको ‘बीबी माइनस’ क्रेडिट रेटिङले नेपालको आर्थिक र वित्तीय स्थितिको नयाँ चित्र प्रस्तुत गरेको छ। यस रेटिङले नेपाललाई बाह्य ऋण र लगानी आकर्षित गर्न मद्दत गर्ने सम्भावना प्रदान गर्छ। यद्यपि, नेपालको रेटिङ सुधारका लागि अझै सुधारका प्रयास आवश्यक छन्, र यदि नेपालले राजनीतिक स्थिरता र वित्तीय सुधारका प्रयासलाई निरन्तरता दिन सक्छ भने यसले नेपालको रेटिङलाई माथि उठाउन सक्छ र त्यसको परिणामस्वरूप स्टक मार्केटको वृद्धिमा पनि योगदान पुर्याउनेछ।

अर्थ संसारमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई [email protected] मा पठाउनु होला। *फेसबुक र ट्वीटरमार्फत पनि हामीसँग जोडिन सकिनेछ । हाम्रो *युटुब च्यानल पनि हेर्नु होला।