आइतबार, १७ चैत्र २०८१ |
Sunday, March 30, 2025
प्रीति - युनिकोड
विहीबार, १४ चैत्र २०८१, ०७ : ४८ मा प्रकाशित
नेपाल राष्ट्र बैंकको गभर्नर नियुक्ति प्रक्रिया अहिले निकै चर्चाको विषय बनेको छ। वर्तमान गभर्नर महाप्रसाद अधिकारी ‘फोर्स लिभ’ मा बसेपछि नयाँ गभर्नर चयन गर्ने सरकारी प्रक्रिया तीव्र रूपमा अघि बढेको छ। गभर्नरको कुर्सीमा बस्नका लागि बैंकिङ क्षेत्रका चर्चित हस्तीहरू, कार्यकारी निर्देशकहरू, र अन्य अर्थशास्त्रीहरू सक्रिय लबिङमा जुटिरहेका छन्।
गभर्नर बन्नका लागि लामो समयदेखि प्रयासरत व्यक्तिहरूले अहिले काम गरिरहेको पदबाट राजीनामा दिन थालेका छन्। नेपाल राष्ट्र बैंकका कार्यकारी निर्देशक डा. प्रकाश कुमार श्रेष्ठले गभर्नरको प्रतिस्पर्धामा सामेल हुन राजीनामा दिएका छन्। श्रेष्ठ एमालेनिकट मानिन्छन् र एमाले नेतृत्वसँगको निकटताले उनलाई बलियो प्रतिस्पर्धी बनाएको छ।
नबिल बैंकका पूर्व सीईओ ज्ञानेन्द्र ढुंगानाले पनि गभर्नर बन्नकै लागि आफ्नो पदबाट राजीनामा दिएका छन्। उनलाई कांग्रेसनिकट मानिन्छ र उनी कर्पोरेट घरानाहरूको समर्थनमा रहेको बताइन्छ। प्रतिस्पर्धा बलियो बनाउनकै लागि उनले लामो समयदेखि राजनीतिक भेटघाट र लबिङ गरिरहेका छन्।
राष्ट्रिय योजना आयोगका पूर्वसदस्य एवं लगानी बोर्ड नेपालका निवर्तमान प्रमुख कार्यकारी अधिकृत सुशील भट्ट पनि गभर्नरका बलिया दाबेदार मानिन्छन्। यसका साथै, प्रभु बैंकका सीईओ अशोक शेरचन पनि गभर्नर बन्ने दौडमा रहेका छन्, तर उनले अहिलेसम्म राजीनामा दिएका छैनन्।
गभर्नरको छनोट प्रक्रियामा नेपाल राष्ट्र बैंकका कार्यकारी निर्देशक डा. गुणाकर भट्ट बलियो उम्मेदवारका रूपमा उदाएका छन्। नेपालको बैंकिङ ऐनअनुसार, राष्ट्र बैंकको कार्यकारी निर्देशक पदमा काम गरिसकेका व्यक्ति गभर्नर बन्न योग्य ठहरिन्छन्। यसैले, भट्टको गभर्नर बन्ने सम्भावना कानुनी रूपमा बाधा रहित देखिन्छ।
डेपुटी गभर्नर डा. नीलम ढुंगाना पनि गभर्नर बन्ने दौडमा छिन्। महाप्रसाद अधिकारी बिदामा गएपछि हाल उनी राष्ट्र बैंकको कायममुकायम गभर्नर बनेकी छन्। यदि उनले गभर्नरको पद हासिल गरिन् भने, उनी नेपालको पहिलो महिला गभर्नर बन्नेछिन्। राष्ट्र बैंकभित्रका अधिकारीहरूका अनुसार, उनको नाम पनि बलियो रूपमा अगाडि बढिरहेको छ।
सरकारले गभर्नर चयनका लागि तीन सदस्यीय सिफारिस समिति गठन गरेको छ। यस समितिमा अर्थमन्त्री विष्णुप्रसाद पौडेल, पूर्व गभर्नर विजयनाथ भट्टराई, र योजना आयोगका पूर्व उपाध्यक्ष विश्व पौडेल रहेका छन्।
राजनीतिक शक्ति सन्तुलन मिलाउन गभर्नर नियुक्ति प्रक्रिया प्रयोग हुँदै आएको छ। यसपटक पनि सत्ता गठबन्धनका दलहरूबीच गभर्नर पदका लागि सौदाबाजी भइरहेको चर्चा छ। केही विश्लेषकहरूले नेपाल विद्युत प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशकको नियुक्तिसँग गभर्नर नियुक्तिलाई जोडेर हेरिरहेका छन्।
नेपाल राष्ट्र बैंकको अठारौँ गभर्नर बन्न एक दर्जनभन्दा बढी आकांक्षी राजनीतिक लबिङमा छन्। अर्थतन्त्रको गम्भीर अवस्थाका कारण सक्षम र अनुभवी व्यक्तिलाई गभर्नर बनाउने दबाब भए पनि, अन्ततः निर्णय राजनीतिक समीकरणका आधारमा नै हुने देखिन्छ।
अबको केही हप्तामा, गभर्नरको नाम टुंग्याइनेछ। को होला अन्तिम विजेता? यसले नेपालको वित्तीय स्थायित्व र अर्थतन्त्रमा कस्तो असर पार्नेछ? यो हेर्न बाँकी नै छ।
अर्थ संसारमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई [email protected] मा पठाउनु होला। *फेसबुक र ट्वीटरमार्फत पनि हामीसँग जोडिन सकिनेछ । हाम्रो *युटुब च्यानल पनि हेर्नु होला।
प्रतिक्रिया दिनुहोस